Pauluse eni Sulate ete Jemate Toini me Kota Roma
Lepate Menai
Kena akmena, kota Romare, tamata bokala esi rekwae le kerajane Romare esi kota inai rebe ekbasae kota maketa bokala. Pauluse lalei kena ileki sulate meije leke atetuke tamata Kristena me kota Romare kena hnaune pentine kena agama Kristene le Pauluse eni petu kena keu atetuke tamata Kristena me kota Romare sae mosa. Hnaune pentine kena sulate meije ite baise me 1:17 rebe ebeteke elere: “Tamata rebe Ihlaleke loko Alla eti inkena me Alla oaIje, isupu hlamate!” Kena sulate meije Pauluse ibeteke be: ite nkena me Alla oaIje bei ite lulu hukume rebe Musa ilekire mo (3:27-28; 4:15). Alla Iampune tamata eni dosaru kena Yesuse Imatare (3:24-25; 5:8). Hoko sepo ite hlaleke loko Yesuse hoko Alla Itie ite bei hukumane bei iteki dosaru kai Ibeteke be ite nkena me oaIje (3:22, 26; 4:24-25; 5:1).
Kena sulate meije lekwe, Pauluse ileki Alla saisa rebe Isuka onoe ete tamata Yahudiaru. Tamata Yahudire kotise Israele eni anubu kai tamata Israele (pasale 9-11). Tamata Israelaru esi rulu bei Abrahame, rebe Alla Ibitikesi peneka kena Eni tamata. Po Kena Yesuse Iluake lomei nusare, tamata Yahudia bokala esi sukaI mo. Hoko Alla Ionosi kena Eni tamata moneka. Pauluse ibeteke be tinai kena meije tamata Yahudia bokala esi ono Eni tamata moneka le esi suka kena hlaleke loko Yesuse more (10:1-4). Esi hlaleke loko Yesuse mo hoko ebuka lalane ete tamata Yahudi more kena esi trima Sou Misete (11:11-15, 30-31). Pusue meru, alenake kena Alla Eni lepata rebe lekie akmenare peneka (9:25-29; 10:19-21). Alla Eni sukare, “Pusue tamata Israelaru esi supu hlamate bei hukumane le esi dosaru” (11:26).
Pauluse lalei kena ikeu loko tamata Kristena me kota Romare, hoko ibeteke isuka keu lokoise kena sulate meije (1:10-13; 15:22-29).
Isi
1. Lepate Menai (1:1-15)
2. Hnaune pentine (1:16-17)
3. Pusue tamata rebe ono dosare supu hukume (1:18-3:20)
4. Cara kena tamata inkena me Alla oaIje (3:21-5:21)
5. Ite supu tie bei dosare esi kbasare le iteki hubungane kai Yesuse (pasale 6); ite supu tie bei agamare esi hukumaru lekwe (pasale 7); kai Ro Misete Iono iteki hidupe belu (pasale 8)
6. Le mula pine tamata Yahudiaru kena meije Alla Eni tamata kenasi monde (pasale 9-11)
7. Ite tamata Kristene ono saisa rebe misere (12:1-15:13)
8. Pauluse Eni makerike lepae Sou Misete ete tamata Yahudi more kai eni rencana kena keu loko tamata ndete kota Romare (15:14-33)
9. Hlamate kai hnaune mulini (pasale 16)
1
Hlamate
1:1-7
Kwali betaya jemate toini me kota Roma. Au Pauluse, au leki sulate meije ete imi. Aure Kristuse Yesuse Eni tamata makerike.
Ikoti au kena Eni maka ulake, leke au lepae Sou Misete bei Alla. Sou Misete mere, Alla Ibetekele ete nabiaru bei akmena sa. Kai esi lekie me buku rebe leki Alla Eni lepataru kenare. Sou Misete mere ebeteke Alla Eni Nanare, iteki Tuhane Yesuse Kristuse. Lulu tamata hoko Irulu bei Dauta. Po lulu Tuhane hoko Ile, Alla Eni Nanae. Mere selu kena Ikwana suike. Mere be Ile Alla Eni Nanae rebe Ikbasa, iteki Tuhane Yesuse Kristuse. Kai beiNi pine Alla Iriluke misete ete au kena ono Tuhane Eni maka ulake. Leke au atetuke tamata boka bei pusue nusa kena Eni lepataru leke esi hlalekeNi kai esi lene lokoI. Kai imi tamata Roma lekwe Alla Ikoti imi kena ono Yesuse Kristuse Eni tamata peneka. Ele mere eti au leki sulate meije ete imire.
Iteki Alla Amate kai Tuhane Yesuse Kristuse Iriluke misete ete imi kai Iono imi rue mise noma.
Pauluse lalei kena keu loko jemate toini me kota Roma
1:8-15
Kwali betaya, memenaije au beteke ete imi be bei saisa rebe Yesuse Kristuse Ionoe ete imire, au kotie trima kasi bei Alla le tamata esi alenake papela otoi be imi hlaleke ktili loko Yesuse Kristuse rame. Kena au kotie loko Allare, au nete loko imi rame. Alla ruaI sasike be au beteke meije tinai. Ile, Alla rebe au layaniNi kena laleku titinai kena lepae Sou Misete kena Eni Nanare. 10 Au kotie loko Alla, leke sepo Isuka hoko takwali moneka Ibuka lalane ete au kena keu loko imi. 11 Le laleku titinai kena tetue imi leke au riluke misete bei Alla Eni Rore ete imi kena aktilie imi maka hlaleke. 12 Au noake be sepo yele, auku maka hlaleke eono imi maka hlaleke ktili kai imi maka hlaleke eono lalekue ndina leke ite akbere lomai.
13 Kwali betaya, au suka imi rekwa be rebai boka peneka lalekue kena luake loko imi po au supu lalane mo. Au suka keu loko imi leke au akbere imi maka hlaleke saka auku makerike rebe eono tamata Yahudi mo rebe esi me oto maketaru esi maka hlalake etapa ktilire. 14 Le Alla Iulake au kena keu lepae Sou Misete ete pusue tamata mei nusa: Ete bangsa Yunani pise bangsa makete, ete tamata hkola pise hkola more. 15 Ele mere eti lalekue titinai kena keu leke au lepae Sou Misete ete imi rebe rue me kota Romare.
Alla Iono ite nkena le ite hlaleke loko Yesuse Kristuse
1:16-17
16 Au asomi kena lepae Sou Misete meije mo. Au persaye titinai be, Sou Misete mere Alla Eni ktiline rebe eono pusue tamata rebe esi hlaleke lokoIje esi supu hlamate. Sou Misete mere, memenaije betekele ete tamata Yahudiaru akmena mina pine ete tamata Yahudi more. 17 Le Sou Misete mere etiluke ete ite be Alla Iono ite nkena me oaIje elia. Mere kena hlaleke loko Alla bei memenai eti pela. Mere saka kena Alla Eni lepate rebe lekire ebeteke be, “Tamata rebe ihlaleke loko Alla eti inkena me Alla oaIje, isupu hlamate!”* Hab. 2:4
Alla Ileuke sala ete tamata le masike esi rekwaI
po esi lene lokoI mo
1:18-32
18 Alla ndete surgare Inasuke tamata rebe esi ono dosa kai neune. Le esi ono neune eono esi rekwa hnaune nkenale bei Allare mo. 19 Tamata esi rekwa Alla Eni sifate le ruaI beteke etesi peneka. 20 Bei kena Alla Itola nusa meije, Eni sifate rebe sae iselu more lupe Ile Alla kai Ikbasa eti pelare tamata iselue kena yelu rebe Itolaule. Hoko tamata esi lepa be esi rekwa Alla more saisa moneka. 21 Tamata esi rekwa be Alla Ime po esi holmateI mo kai esi kotie trima kasi beNi mo. Batuke esi noake yelu papalani kai laleisu kpetu kurule. 22 Esi blake be esi rekwa po esi rekwa mo le esi boro titinai. 23 Esi tatu loko Alla rebe Ihidupe eti pelare mo, po esi tatu loko tuhane tinai mo rebe tamata esi onolu saka taneia rebe namake umatare, lupe tamata lakai, manue lakai, binatane lela atare esi lakaije kai rebe umesa mpe tapele esi lakaiju.
24 Ele mere eti Alla Isebei esi lulu esi lale tiae kena ono ntasite leke ono asomi lomai. 25 Saisa rebe lulu Allare nkenare esi lulu mo, po esi ono saisa rebe nkena more. Esi tatu loko Maka tolae nusa meije mo, po esi tatu loko yelu rebe Alla Itolaule kai esi layanilu. Esi tinaije, Alla rebe Itolae pusue meru pine Isupu isike eti pela! Amine.
26 Tamata iono ele mere hoko Alla Isebeie esi lulu esi lale tiare. Binaru lalesi loko mokwai lulu piasare moneka po lalesi loko lomai. 27 Mokwaiaru ele mere neka, esi ono ebeke bina moneka po ruasi lalesi loko lomai neka. Mokwaiaru esi ono yelu rebe uono asomie ruasi hoko esi supu susate kena eseli esi ono tiae meru.
28 Tamata esi noake be perlu kena rekwa Alla mo hoko Isebeie esi noake tiae mere. Hoko esi ono yelu rebe nkena more. Esi misete, yelu meru suke esi ono mo. 29 Laleisu penu kena yelu rebe neunaru, yelu rebe unkena mo, penu kena ndasine, tiae, laleu tiake tamata makete, laleu kena maka bunu, nasu, lemake kai tola lale loko lomai. 30 Esi suka kena lepae tamata makete eni tiae, esi tasie tamata makete, kwakwaesi kai esi holmate tamata makete mo, lalesi tiake Alla kai esi isike ruasi. Esi nkwakwa kena nikwa lalane beluke kena ono neune. Esi lene loko elake inai mo, 31 esi suka noake rebe misete mo. Tamata makete esi persayesi mo. Esi lale misete ete tamata makete sae mo, hoko esi aseluke lale misete ete tamata makete saisa mo. 32 Esi rekwa be lulu Alla Eni hukume sire rebe iono tiae, isupu hukumane matale. Masike ele mere po esi ono neune rame. Kai batuke ele mere mo po esi suka kena tamata makete esi ono neune ele mere lekwe.

*1:17 Hab. 2:4