12
Dhèu pasisu dènge Lamatua Yesus lula-nèti lodꞌo ae sasabꞌa
(Markus 2:23-28, Lukas 6:1-5)
Ca lodꞌo, lèke dènge ae sasabꞌa dhèu Yahudi, Yesus dènge ana-ana madhutu Na dhu kako re karasa oka dhèu. Ana madhutu Na manganga, hèia ra gꞌètu are-gandum ka raꞌa noo-noo. Ètu èèna, abhu pèri-pèri dhèu nèti partei agama Parisi dhu madhutu paꞌèra adꞌa dhèu Yahudi ra. Ropa ladhe rèdhi ana madhutu Yesus se tao sèmi èèna, hèia ra kai Ne, peka na, “Ana madhutu Mu, gꞌètu gandum lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa-laꞌa! Rèngu baku tao sèmi neꞌe! Te tatao ne sisu atora èdhi.” Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 23:25
3-4 Te ngaa Yesus bꞌala, aku Nèngu na, “Tasamia, ee? Miu teko bhèlu lii lolo Daud, si? Daud dènge ana-ana madhutu na dhu manganga titu kèna. Hèia na maso asa dꞌara Paleo Manèngi-Mangajꞌi Ama Lamatua, ka nare roti dhu ama agama hia le mi Lamatua, ka rèngu raꞌa. Te ngaa dhu bisa raꞌe roti se dhodhoka ama agama sèra. Dhèu leo bisa boe. Èle ka Daud si raꞌa, te ngaa ca dhèu sa pasala boe si. Miu nuka sèmi dhèu dhu baca mèdhi boe sasuri Lii Holo-Nori Ama Lamatua! 1 Samuel 21:1-6, Atora nèti Ama-ama Agama 24:9 Te ètu dꞌara sasuri èèna, suri kahèi nèti sasabꞌa ama agama Yahudi sèra, ètu dꞌara èmu sabajꞌa, lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa. Te ngaa rèngu sala boe ngaa-ngaa. Sensus 28:9-10 Nanene! Uru èèna, èmu sabajꞌa ka dhu kabꞌua, te ngaa limuri ne abhu dhu kabꞌua risi, nuka Jaꞌa ne, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa. Ètu dꞌara Sasuri Mola-Mèci Ama Lamatua, Na peka na, ‘Dadꞌèi Jaꞌa sèmi neꞌe: dhèu Jaꞌa sèra hudꞌi padꞌelo ku rasa kasia èci dènge èci. Ladhe ra tao boe madhutu jꞌara ne, na, badha korban dhu rèngu rèti hia Jaꞌa, dènge boe kabꞌua.’ De ladhe miu meꞌa mèu sasoa nèti lii padhai Lamatua ne, tatu miu pasala boe ana madhutu Jaꞌa se. Te ra tao boe sala ngaa-ngaa! Mateos 9:13, Hosea 6:6 Te Jaꞌa ne, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa. Jaꞌa ka dhu dènge hak ho pamaꞌète, peka na, dhèu bisa sabꞌa ngaa, lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa.”
Lamatua puri-paꞌèle dhèu, lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa-laꞌa
(Markus 3:1-6, Lukas 6:6-11)
Èle ka Yesus tèke eele era èèna, laꞌe asa dꞌara èmu sabajꞌa ra. 10 Ètu neꞌe, abhu mone ca dhèu dhu kacui-aai madhe cabèka. Dhèu Parisi sèra dhu tenge-tenge jꞌara ho pasala Yesus, ladhe sèmi Na puri-paꞌèle dhèu dhu kacui-aai madhe cabèka ne, lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa. Hèia ra karèi Ne, peka na, “Madhutu atora agama èdhi, dhèu bisa puri-paꞌèle dhèu, lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa-laꞌa, do aadꞌo?”
11 Hèia Yesus dhaa, aku Nèngu na, “Ladhe kahibꞌi-kalèbho ciꞌu manahu asa dꞌara roꞌa, lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa, dhèu unu na mai name nare, sina ma? Lukas 14:5 12 De Ama Lamatua sue dhèu rai-haha, risi nèti dhèu unu kahibꞌi-kalèbho deo na. Nèti èèna ka, dhèu bisa tao jꞌara dhu beꞌa lèke dènge lodꞌo ae sasabꞌa.”
13 Ka Na lii dènge dhèu dhu ai madhe cabèka na, “Jꞌole kacui-aai èu mai!” Hèia, na jꞌole kacui-aai dhu madhe èèna, kacaꞌa la èle dènge ka, sama dènge kacui-aai dhu iia èèna.
14 Ropa dhèu Parisi se rèdhi sèmi èèna, hèia ra nasa titu kèna. Èle ka ra kalua tèke eele èmu sabajꞌa ne, hèia lasi pareꞌa, aku rèngu na, “Èdhi hudꞌi tenge ku jꞌara, sèna ka pamadhe Ne!”
Ama Lamatua dhu pili nare Yesus, sèna ka sabꞌa hia Ne
15 Te ngaa Yesus dhu neꞌa ngangee rèngu dhu karehe ne, nèti èèna ka laꞌe asa era leo. Dhèu ae madhutu Ne, hèia Na puri-paꞌèle dhèu dhu pèdꞌa aaꞌi-aaꞌi. 16 Te ngaa Na kai si, peka na, “Mage lami palolo kahèi dènge dhèu leo lula-nèti Jaꞌa.” 17 Nèngu tao sèmi èèna, madhutu sèmi lii padhai Ama Lamatua dhu peka le mi dhèu nèti lii padhai Na, ngara na Yesaya, dhu suri tèke, na,
18 “Ladhe ku laa! Nèngu ne, Dhèu pajuu-paleha Jaꞌa, dhu Jaꞌa hagꞌe kore le.
Jaꞌa sue Ne,
aa dꞌara Jaꞌa karejꞌe taruu dènge Ne.
Èèna na, Jaꞌa pangèdꞌu Ne Roh Jaꞌa,
ho laꞌe ajꞌa-nori dhèu nèti suku aaꞌi-aaꞌi
lula-nèti jꞌara mamuri Jaꞌa dhu mola.
19 Nèngu ne, neꞌa boe tèbꞌa kakara.
Nèngu ne, neꞌa boe padedha iisi.
20 Dꞌara Na hua iia.
Dhu neꞌa boe pajꞌèra dhèu.
Ajꞌu dhu oe padhe, Na lèku eele boe.
Labhu dhu saruru, Na tiu pamadhe boe.
Na loe boe ajꞌa-nori dhèu, toke dhèu aaꞌi-aaꞌi tao madhutu jꞌara mamuri dhu mola nèti Ama Lamatua.
21 Dhèu nèti suku aaꞌi-aaꞌi èèna na parcaya Ne, lula reꞌa na, Nèngu ne, cee.” Yesaya 42:1-4
Mese agama sèra peka na, dhèu aae nidhu ka dhu hia Yesus koasa
(Markus 3:20-30, Lukas 11:14-23)
22 Ca tèka, rèti asa Yesus ca dhèu dhu nidhu tao toke bèdhu aa ele lii. Hèia Yesus paꞌèle ne dènge babège eele nidhu nèti dhèu neꞌe. Ka dhèu ne bisa nèdhi, aa bisa padhai lii. 23 Dhèu ae se, ropa rèdhi sèmi èèna, hèia ra malaa-maloha. Ra papeka na, “Nèngu neꞌe, ele boe ana-èpu Daud, dhu dhèu rèti lii padhai Ama Lamatua suri tèke karèi nèti uru ka! Nèngu neꞌe, tatu Dhèu dhu èdhi mate tae-tae èèna!”
24 Te ngaa ropa dhèu Parisi tadèngi rare, hèia ra roꞌo boe parcaya. Ka ra papeka, na, “Wee! Dhèu ne bisa babège nidhu, lula dhèu aae nidhu Baalsebul ka dhu pangèdꞌu Na koasa.” Mateos 9:34, 10:25
25 Te ngaa Yesus neꞌa lii padhai dhèu Parisi se. Hèia Na peka dènge dhèu seꞌe, aku Nèngu na, “Lii padhai miu ne, lèke boe! Ladhe ètu dꞌara rai cue, ana kabarai na patao-palaha, tasa mera mia ho rai ne bisa taha! Sèmi èèna kahèi, ladhe dhèu ètu dꞌara kota èci, do dꞌara èmu cue, èci patao dènge èci, tatu ra mae-manyèla, toke laho mae-mae, si! 26 De ladhe nidhu pamusu dènge nidhu, aa palabꞌa èci dènge èci, tatu dhèu aae ra nèdꞌu paredha nèbhu boe! 27 Sanèdꞌe paie! Dhèu miu reꞌa kahèi babège eele nidhu. Ra pake koasa nèti nidhu, do? Aadꞌo! De miu baku padhai lii ore dhu peka na, Jaꞌa pake koasa nidhu, ho babège eele nidhu. Pe dhèu miu unu mi ka dhu pamaꞌète, peka na, ngaa dhu miu galaa ne, lèke boe jꞌara. 28 Te ngaa ladhe Jaꞌa tareꞌa-reꞌa babège eele nidhu pake koasa nèti Roh Ama Lamatua, èèna padꞌelo na, Lamatua èèna tareꞌa-reꞌa Dhèu Aae dhu ètu le katanga madha miu.
29 Ladhe dhèu neo lasi manaꞌu èmu dhèu èci dhu èra, nèngu hudꞌi èki-karadhe uuru ku dhèu lamatua èmu ne. Heka na manaꞌu nèti mèdha-panyau na sèra.* Dènge sèmi èèna, Yesus peka na, Nèngu èra risi nèti dhèu aae nidhu, dhu ra paroa na ‘Baalsebul’.
30 Sanèdꞌe, ee! Te dhèu dhu paꞌèci boe dènge Jaꞌa, nèngu pamusu dènge Jaꞌa. Aa dhèu dhu soru-bara boe Jaꞌa ètu dꞌara sabꞌa-laꞌa, nèngu neꞌa dhoka paꞌiu dhèu di. Markus 9:40 31 De nanene paie-iie lii padhai Jaꞌa ne! Ama Lamatua dhu sadia saku eele sasala-sasigo dhèu. Ladhe dhèu padhai lii pakarehe kolongara dhèu leo, Ama Lamatua sadia abho ne era. Te ngaa ladhe abhu dhèu dhu bani padhai pakarehe Roh Ama Lamatua dhu Mola-Mèci, Ama Lamatua saku eele boe sasala na èèna. 32 Ladhe dhèu pakarehe Jaꞌa, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa ne, Ama Lamatua sadia saku eele sasala na. Te ngaa cee ka dhu bani padhai lii pahahe Roh Ama Lamatua, te ngaa Ama Lamatua saku eele boe sasala na, masi ka toke dai mia-mia laꞌe!” Lukas 12:10
Ajꞌu dènge hua na
(Lukas 6:43-45)
33 Hèia Yesus padhai lii taruu dènge dhèu Parisi se, peka na, “Ngee paie-iie! Ajꞌu dhu beꞌa, hia hua dhu beꞌa. Te ngaa ajꞌu dhu karehe, hia hua dhu karehe. Nèti hua na, dhèu bisa tadhe ajꞌu ne, beꞌa do karehe. Mateos 7:20, Lukas 6:44 34 Te ngaa miu se ca ropa dènge mege, dhu neꞌa dhoka kapodꞌe-kabèli di! Miu meꞌa boe padhai lii dhu beꞌa. Lula ngaa dhu tèke ètu dꞌara, èèna ka dhu kalua mai nèti dꞌara hèbꞌa na. Mateos 3:7, 23:33, 15:18, Lukas 3:7, 6:45 35 Dhèu beꞌa, tatu lii padhai na beꞌa, lula ètu dꞌara na abhu jꞌara dhu beꞌa. Te ngaa dhèu bhelu, tatu lii padhai na karehe, lula ètu dꞌara na dhu pènu dènge bhabhelu-katubꞌa.
36 Lèka la lii Jaꞌa ne! Te bèli-camèdꞌa lodꞌo èle rai-haha, Ama Lamatua parisa lii langu dhèu aaꞌi-aaꞌi. Lodꞌo èèna, dhèu èci-èci ka hudꞌi dhaa lii-lii nèngu dhu dènge boe kolo-kapua. 37 De mage-mage! Te bèli-camèdꞌa èèna, Ama Lamatua dadoo lii-lii miu sèra, aa pamaꞌète peka na, miu lèke huku do, aadꞌo.”
Dhèu manèngi sèna ka Lamatua Yesus padꞌelo tadha malaa
(Markus 8:11-12, Lukas 11:29-32)
38 Ropa tadèngi lii padhai Yesus sèmi èèna, hèia pèri-pèri mese agama dènge dhèu Parisi, peka dènge Yesus, aku rèngu na, “Ama Mese! Jiꞌi neo ngèdhi tadha malaa èci, sèna ka jꞌajꞌi mi tadha, peka na, koasa Ama, tareꞌa nèti Ama Lamatua.” Mateos 16:1, Markus 8:11, Lukas 11:16
39 Te ngaa Yesus jèke si, peka na, “Weh! Miu dhèu taa limuri ne, moꞌo boe madhutu Ama Lamatua! Miu se meꞌa dhodhoka adꞌu-ue bhelu-katubꞌa di! Masi ka miu manèngi tadha malaa, te ngaa Jaꞌa tao boe. Lula uru èèna, Lamatua hia le tadha malaa re Yunus, dhèu nèti lii padhai Na. Èèna dꞌai le! Mateos 16:4, Markus 8:12 40 Yunus pea tèlu mèu-tèlu mèda ètu dꞌara kabake iꞌa aae ciꞌu. Sèmi èèna kahèi dènge Jaꞌa, Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa ne. Bèli-camèdꞌa Jaꞌa kahèi ètu dꞌara roꞌa dhèu madhe, tèlu mèu-tèlu mèda. Yunus 1:17 41 Ladhe dꞌai lodꞌo èle rai-haha ne, Lamatua jꞌajꞌi hakim. Aa dhèu Niniwe se titu jꞌajꞌi sakasii ho galaa miu, peka na, ‘Miu aaꞌi-aaꞌi se, goa!’ Uru èèna, ropa dhèu Niniwe sèra tadèngi lii padhai Yunus, dhèu nèti lii padhai Ama Lamatua, hèia ra tèke eele sasala ra. Te ngaa miu sèmi boe èèna. Masi ka limuri ne, abhu le Dhèu ètu talora aae miu, dhu kapai risi nèti Yunus, nuka Jaꞌa ne. Te ngaa miu se pusi-pahae boe Jaꞌa ciki sa hèi. Yunus 3:5 42 Pe, ètu dꞌara lodꞌo èle rai-haha ne, ladhe Lamatua jꞌajꞌi hakim, bhèni aae Syeba nèti balèu, jꞌajꞌi sakasii kahèi. Na pajꞌujꞌu ai na mi miu, ho na galaa miu aaꞌi-aaꞌi dhu ana loo-limuri ne, peka na, ‘Miu aaꞌi-aaꞌi mi, goa!’ Uru èèna, bhèni aae ne mai nèti rai kajꞌèu ho neo nèdhi unu na mamèu dhèu aae Soleman. Te ngaa limuri ne, abhu ca Dhèu ètu talora aae miu dhu kapai risi nèti dhèu aae Soleman, nuka Jaꞌa ne. Te ngaa miu pusi-pahae boe Jaꞌa ciki sa hèi.” 1 Dhèu Aae sèra 10:1-10, 2 Sejara nèti Israꞌel dènge Yahuda 9:1-12
Nidhu lèpa hari asa dhèu dhu na pea nèdhi uru èèna
(Lukas 11:24-26)
43 “Ladhe babège eele nidhu nèti ca dhèu, nidhu ne laꞌe pea asa era dhu kaliu, ho jꞌajꞌi mi era ae iisi na. Te ngaa abhu boe era dhu mèci ho na pea kalili. 44 Hèia na pangee, peka na, ‘Abhu boe era dhu beꞌa sèmi nèi, hua iia jaꞌa lèpa hari asa dhèu dhu uru èèna jaꞌa pea.’ Ka laꞌe hari asa era nèngu uru èèna. Na ladhe na, era ne mèu bia, aa dhu lalau rare pabeꞌa-beꞌa. 45 Hèia nidhu ne laꞌe paroa nare angalai na dhèu pidhu dhu bhabhelu ra risi nèti nèngu. Ka lasi pea ètu dꞌara dhèu ne, hèia aaꞌi-aaꞌi ra kakeho ne. De limuri ne, mamuri dhèu ne asa ele iie-iie. Sèmi èèna kahèi lèke mi dhèu bhelu-katubꞌa taa limuri ne.”
Dhu tareꞌa-reꞌa jꞌajꞌi aꞌari Lamatua Yesus
(Markus 3:31-35, Lukas 8:19-21)
46 Lodꞌo èèna, Yesus padhai lii era dènge dhèu ae. Hèia ina dènge ari Na sèra, mai neo paraga dènge Ne. Rèngu titu ètu liꞌu, ka ra pua dhèu lasi paroa Ne. 47 Hèia dhèu mai peka dènge Ne, aku rèngu na, “Ama! Ina dènge ari Ama ètu liꞌu nèi. Rèngu neo paraga dènge Ama.” Abhu sasuri lii Yunani cahagꞌe dhu suri boe ayat 47 ne.
48 Ka Yesus peka dènge ra, “Cee ka ina Ku, aa cee ka aꞌari Jaꞌa dhu tareꞌa-reꞌa?” 49 Hèia Na pajꞌujꞌu asa dhèu-dhèu dhu madhutu Ne, ka Na lii, aku Nèngu na, “Rèngu seꞌe se ka, ina dènge aꞌari Jaꞌa. 50 Te dhèu dhu tao madhutu dadꞌèi Ama Ku ètu sorga, rèngu ka ina Ku aa aꞌari Jaꞌa dhu tareꞌa-reꞌa.”

12:2 Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 23:25

12:3-4 1 Samuel 21:1-6, Atora nèti Ama-ama Agama 24:9

12:5 Sensus 28:9-10

12:7 Mateos 9:13, Hosea 6:6

12:11 Lukas 14:5

12:21 Yesaya 42:1-4

12:24 Mateos 9:34, 10:25

*12:29 Dènge sèmi èèna, Yesus peka na, Nèngu èra risi nèti dhèu aae nidhu, dhu ra paroa na ‘Baalsebul’.

12:30 Markus 9:40

12:32 Lukas 12:10

12:33 Mateos 7:20, Lukas 6:44

12:34 Mateos 3:7, 23:33, 15:18, Lukas 3:7, 6:45

12:38 Mateos 16:1, Markus 8:11, Lukas 11:16

12:39 Mateos 16:4, Markus 8:12

12:40 Yunus 1:17

12:41 Yunus 3:5

12:42 1 Dhèu Aae sèra 10:1-10, 2 Sejara nèti Israꞌel dènge Yahuda 9:1-12

12:47 Abhu sasuri lii Yunani cahagꞌe dhu suri boe ayat 47 ne.