17
Naiꞌ Paulus sin nnaon neu kota Tesalonika
Rarit naiꞌ Paulus ma naiꞌ Silas annaon nkonon. Sin nkono haa kota es, kaan ee, Amfipolis, neun kota es anteniꞌ, kaan ee, Apolonia. Naꞌko naan, sin nnaon nkonon ma ntean kota Tesalonika. Anbi kota naan, anmuiꞌ atoin Yahudis sin uim onen es.
Karu sin ntean baer jes reꞌ nmuiꞌ uim onen, nateef nok atoin Yahudis neno snasat ate, naiꞌ Paulus biasa ntaam ma nok anꞌonen nok abitan naan. Anbin Tesalonika msaꞌ, in nok antaam anbi sin uim onen. Onaim in nok anmakoniꞌ penit nok sin anbi naan, sin npaek Uisneno In Suur Akninuꞌ. In nok anꞌonen nok sin anbi neno snasat eraꞌ teun natut-tuut aah. In naꞌuab neu sin am nak, “Karu hit ttae tarek-rekoꞌ tbi Uisneno In Suur Akninuꞌ naan, hit tahiin tak sin naꞌuab anrarin naꞌko un-unuꞌ nak, Tuaf reꞌ Uisneno nbaꞌan he nreek Ee neem neu kit, of In napein haꞌmuꞌit amfaun. In of anmaet. Mes rarit Uisneno of anpaek In kuasan he namonib nafainꞌ Ee. Oras ia, hit tahini trair tak, Tuaf reꞌ Uisneno nbaꞌan nain Je, es reꞌ Naiꞌ Yesus!”
Annenan on naan ate, anmuiꞌ atoin Yahudis bian antoup naiꞌ Paulus in uab ein, rarit sin nabuan nok naiꞌ Paulus sin. Naꞌko tuaf-tuaf reꞌ antoup uab ein naan, anmuꞌi msaꞌ atoin Yunanis reꞌ sin namnau niis Uisneno, nok bifee bian reꞌ nmuꞌin kaan reok matekaꞌ anbin kota naan.
Mes atoin Yahudis sin aꞌnaet ein ansaken ma nneek menan. Onaim sin nhuitaꞌ areꞌ atoes ein he sin ntaisibun. Oras too mfaun ein nabuan anrarin on naan ate, sin nmurai nmoꞌen taisibu nbin kota naan. Sin naim naiꞌ Paulus ma naiꞌ Silas he sin nheer neik sin neu too mfaun ein reꞌ antaisibun feꞌ. Rarit sin nnaon nareuꞌ naiꞌ Yason in umi, natuin naiꞌ Paulus nok naiꞌ Silas natua ntaahn ein anbin naan. 6-7 Mes sin ka napein fa naiꞌ Paulus sin anbin naan. Rarit sin nheer neik naiꞌ Yason ma nonot apirsait bian neu bare feek rasi. Sin nakuu naiꞌ Yason am nak, “Oras ia, anmuiꞌ asusit reꞌ neman et hit kota. Sin nnaon neu bare mee-mee te, sin nmoꞌen taisibu! Oras ia, sin neman he nareuꞌ hit atoran anbi bare ia, rarit anseun ee neik sin atoran! Naiꞌ Yason reꞌ ia, antoupu nrair tuaf ein naan, ma nfeen sin bare ꞌtupaꞌ anbi in umi! Ma sin arsin anraban hit atoran, natuin sin ka nromin fa he nmanakuꞌ neu hit uis koꞌu, keser. Sin nmanauk ein neu sin Uis Kouꞌ goes aah, kaan ee Naiꞌ Yesus.”
Annenan on naan ate, aꞌnaet ein ma atoin ein reꞌ nbin bare naan, sin teenb ein anrikraakn ok. Rarit aꞌnaet ein kota naan anreun naiꞌ Yason ma nonot apirsait ein he nbaen ein roit he sin nmanaꞌfefan am nak, sin of ka nmoꞌen fa taisibu nteinꞌ ein, ma ka naenan fa. Anbaen ein anrarin ate, sin nafetin naiꞌ Yason sin.
Naiꞌ Paulus sin nnaon neun kota Berea
10 Mabeꞌ naan, nonot apirsait ein abitan kota Tesalonika naten-teenb ein ate, nak reko nneis sin nreek naiꞌ Paulus ma naiꞌ Silas he nnaon neu bare bian. Rarit sin nreun atoin nuaꞌ ein naan nnaon neu kota es, kaan ee, Berea. Antean naan ate, sin ntaman neu atoin Yahudis sin uim onen. 11 Mes atoin Yahudis abitan Berea naan, ka on fa abitan Tesalonika. Sin nromin nmaten he nneen ma nabaarb ok he ntoup naiꞌ Paulus sin uabk ein. Fin abitan Berea anneen narek-rekoꞌ naiꞌ Paulus sin, onaim sin nkius ma ntae narek-rekoꞌ Uisneno In Suur Akninuꞌ. Sin namin he nahinin nak, naiꞌ Paulus sin uabk ein naan batuur, aiꞌ kaah. Es naan ate, fai-manas sin nparikas Uisneno In Suur Akninuꞌ naan, tar namnuut. 12 Nok ranan naan ate, atoin Yahudis amfaun anbi bare naan, anpirsain neu Usif Yesus. On naan amsaꞌ, atoin Yunanis sin. Apirsait ein neu Usif Yesus naan, et bifee ma atoniꞌ, anmuꞌin pengaru koꞌu.
13 Mes oras naan, atoin Yahudis abitan Tesalonika annenan nak naiꞌ Paulus sin nanoniꞌ Uisneno In Kabin ma Prenat et kota Berea. Sin neem natuin ein, ma sin nhuitaꞌ too goe, he nmoꞌen taisibu nteniꞌ anbi bare naan. 14 Es naan ate, abitan Berea nnao naat naiꞌ Paulus rabah neu tais je ninin. Mes naiꞌ Timotius ma naiꞌ Silas natua nabaran anbin Berea. 15 Atoin ein naan, annaon naat naiꞌ Paulus antean kota es, kaan ee, Atena. Rarit sin namaik ee anbi naan, ma sin nfanin neun kota Berea. Sin neikin uab manbasan naꞌko naiꞌ Paulus nak, naiꞌ Silas ma naiꞌ Timotius ro he neman rabah nai he nabuan nok ne.
Naiꞌ Paulus anbi kota koꞌu Atena
16 Oras naiꞌ Paulus anpao naiꞌ Silas ma naiꞌ Timotius sin amneemk ein neu Atena, in neekn ii nsuus, natuin in niit baer fuat amfaun anbi kota naan.
17 Mes anbi naan, anmuiꞌ atoin Yahudis nok atoniꞌ ꞌtetaꞌ bian reꞌ nꞌoen ein neun Uisneno. Naiꞌ Paulus antaam neu sin uim onen, ma nmakoin ein penit nok sin. Neno-neno te, in nnao neu ꞌmasaꞌ ma naꞌuab nok tuaf sekau-sekau goah anbi naan. 18 Rarit in nmaktaan ein nok tungguru bian naꞌkon pukan nua anbin kota naan. Puukn es, es reꞌ Epikoros, ma pukan es anteniꞌ, es reꞌ Stoa.* Pukan Epikoros sin natuin tungguru tuaf es, kaan ee, Epikoros. In nanoniꞌ nak, rasi reꞌ reko nneis-neis, es reꞌ ꞌmonit reꞌ naheun nok neek marinet. Kaisaꞌ tatenab rasi bian. Ma pukan Stoa, sin natuin tungguru tuaf es, kaan ee, Seno. In nanoniꞌ nak, atoniꞌ ro he npaant on rek-reko, ma nꞌator in teenb ii, tar antea in ka nnaben niit fa menas. Mes oras in naꞌuab anmatoom nok Usif Yesus nak, In nmoni nfain naꞌko In aꞌmaten, anmuiꞌ tuaf reꞌ naronon hape nak, “Thfoeꞌ! Poit ii tuan ee, es reꞌ ia!” Bian naꞌaakn ein mnak, “Airoo! Atoniꞌ ia he naꞌsekeꞌ kit, he hit tfua teu sin pah tuaf soon ein!”
19-21 Abitan Atena ma anao-amneemt ein abitan kota naan, karu nneen rais feuꞌ goes te, on reꞌ noin feꞌu, penit feꞌu, sin biasa ntook nabuan ma nmakoin ein penit anbi ꞌtoeꞌ aan es, sin nteek ee te, Areopagus. Rarit anmuiꞌ tuaf naꞌko sin neik naiꞌ Paulus annao neu bare naan, ma sin ntoit je nak, “Neu! Mutoon miit kai noin feꞌu naan! Natuin ho muꞌuab rais feꞌu reꞌ nmoeꞌ kai he mtakaꞌnanaꞌ kreꞌo. Onaim hai mtoit he ho muꞌuab amteniꞌ feꞌ, he hai mihiin batuur.”
22-23 Rarit naiꞌ Paulus anhaek ma naꞌuab am nak, “Hi atoin Atenas arki! Au ꞌnao ꞌnoon urair hi kota ia, ma au ꞌiit urair ꞌak namneo, hi ammakoe he minaobaꞌ atoran rais pirsait. Au ꞌiit hi baer fuat ein et mee-mee. Mes au ꞌiit baer fuat es marunaꞌ nak, ‘Ia fuat neu pah tuaf ka mahiniꞌ fa’. He tabaint ee te tak, hi mfua mrair meu Uisneno, mes hi ka mihiin Je fa feꞌ. In es reꞌ au utoon ki Je naan.
24 Natuin In es reꞌ nmoeꞌ neno tunan ma pah-pinan nok in afan ok-okeꞌ. In es reꞌ Usif neu areꞌ saaꞌ et neno tunan ma pah-pinan. Onaim In ka natua fa et uim fuat reꞌ mansian ii nmoeꞌ je. 25 In es reꞌ anfee snasaf ma namonib hit mansian. Onaim In es anfee areꞌ saaꞌ reꞌ hit tperluu. Mes In ka nperluu fa saaꞌ-saaꞌ. Es naan ate, mansian ii ka nabeiꞌ fa he ntuurn Ee. 1 Uisf ein sin Retaꞌ 8:27, Naiꞌ Yesaya 42:5 26 Naꞌko tuaf meseꞌ, In namonib too nbi pah-pinan nfuun am nateef. In es anbait neu areꞌ uuf ma pah, es-es ate nok in pah. Ma In es anꞌator areꞌ uuf ma pah sin aꞌhakek ma sin aꞌmoufuk, meseꞌ-meseꞌ te nok in oors am in etin.
27 In nmoeꞌ on naan, natuin In nroim he hit mansian kit, taim Je ma tahiin Je rek-reko. Mansian sin ro namin kar-karu sin bisa nateef nok Ne. Mes amneon ii, In ka naꞌroo fa naꞌko kit. 28 Anmuiꞌ tuaf naꞌuab niit nak,
‘In es reꞌ uuf neu hit asnasak.
In es reꞌ ꞌbaꞌaf naꞌko hit aꞌmonik.’
Anmuiꞌ hi amnait nee msaꞌ, naꞌuab ein am nak,
‘Hit tmoin, taꞌko Ne.
Etun hit tjair in sufan.’
29 Naan ro batuur. Hit arkit reꞌ ia, Uisneno In suufn aa kit. Onaim kais mitenab mak Uisneno nahuum on reꞌ baer fuat mahumaꞌ, reꞌ mansian bisa nmoeꞌ je neiki mnatuꞌ, aiꞌ noin mutiꞌ, aiꞌ fatu, natuin sin teenb ein kuuk. 30 Nahunu te, batuur mansian ii ka nahiin fa rasi naan. Etun es reꞌ Uisneno nafetin kit he hit tmoin tatuin hit monok. Mes oras ia, In ka nroim fa he hit tmoin on naan antein. Etun In nfee prenat nak, hit ro he tnao tasaitan ma tparakan fuat ein reꞌ naan, rarit atnao tatuin Ee nai. 31 In nꞌator nain oors es, he nhukun areꞌ mansian nbi pah-pinan ia, natuin sin saant ein. Ma In nruur ma nreek nain Tuaf es anjair In Afeek Rasi. Tuaf naan of nafeek rasi te, natai. Oras ia, hit tahiin nok akninuꞌ, Afeek Rasi naan es reꞌ sekau. In es reꞌ anmate nrair, mes Uisneno namonib nafainꞌ Ee.”
32 Mes oras reꞌ abuat ein naan anneen naiꞌ Paulus nak, anmuiꞌ atoin amates anmoni nfain, sin nmains ee. Mes anmuiꞌ tuaf bian anromin he nneen ee. Sin naꞌuab neu naiꞌ Paulus am nak, “Hai mroim-roim feꞌ he mneen ho uab ein naan. Mes maut he anbi oors es anteniꞌ.” 33 Rarit naiꞌ Paulus annao nasaitan bare naan. 34 Mes anmuiꞌ tuaf fauk reꞌ annao nabua nok ne, natuin sin anpirsain nrair neu Usif Yesus. Tuaf es naꞌko sin reꞌ biasa nꞌator rasi anbi Areopagus, kaan ee naiꞌ Dionisius. Nok bifee jes, kaan ee bi Damaris. Ma nmuiꞌ bian anteniꞌ reꞌ nnaon nabuan nok sin.

*17:18 Pukan Epikoros sin natuin tungguru tuaf es, kaan ee, Epikoros. In nanoniꞌ nak, rasi reꞌ reko nneis-neis, es reꞌ ꞌmonit reꞌ naheun nok neek marinet. Kaisaꞌ tatenab rasi bian. Ma pukan Stoa, sin natuin tungguru tuaf es, kaan ee, Seno. In nanoniꞌ nak, atoniꞌ ro he npaant on rek-reko, ma nꞌator in teenb ii, tar antea in ka nnaben niit fa menas.

17:25 1 Uisf ein sin Retaꞌ 8:27, Naiꞌ Yesaya 42:5