9
Usif Yesus anjair fuaꞌ-turuꞌ reꞌ reko nneis naꞌko fuaꞌ-turuꞌ amnaaꞌ ein
Oras ia, au he umnaub ki on nai: oras Uisneno nahakeꞌ rais manbaꞌan ahunut naan nok hit beꞌi-naꞌi sin, In nfee atoran amsaꞌ he sin nafeen ein baer onen, he sin bisa nꞌoen ein ma naꞌbesan neu Ne, natuin atoran naan in romin. Anbi baer onen naan, anmuiꞌ kintal ma tenar kouꞌ goes. Anbi tenar naan in keꞌen aꞌsiꞌu, anmuiꞌ baer paku, ma mei jes reꞌ aꞌnaak rais pirsait ein anpaek je he ntaon uu-tunuꞌ reꞌ he nafuat ee neu Uisneno. Keꞌen aꞌsiꞌu naan, sin nteek ee te nak, Uisneno In Keꞌen Akninuꞌ. Anpoin naꞌkon Pah Masir 26:1-30, 25:23-40
Anmuiꞌ tai-eon kouꞌ goes anpiraꞌ nakfiirꞌ ee he nbatis keꞌen bian reꞌ sin nteek ee nak, Uisneno In Keꞌen Akninuꞌ nneis-neisi. Anpoin naꞌkon Pah Masir 26:31-33 Anbi tai-enoꞌ naan in matan, anmuiꞌ naan mei noni es, anpaek je he noutun kemenyaan foo meniꞌ neu Uisneno. Ma anbi Keꞌen Akninuꞌ nneis-neis reꞌ naan, anmuiꞌ peit noni es, reꞌ sin nteek ee nak, Peit Rais Manbaꞌan. Anbi peti naan in nanan, sin natunuꞌ baer unuꞌ he namnaub mansian anmatoom nok Uisneno In rais manbaꞌan reꞌ in nahakeꞌ ma nfutuꞌ nrair je nok sin. Anbi peti naan in nanan amsaꞌ anmuiꞌ naan ook beit noni es, reꞌ matuaꞌ nok utunuꞌ reꞌ anteek ee nak, manna. Utunuꞌ naan es reꞌ unuꞌ feꞌe te, Uisneno nasaunt ee naꞌko neon goe tnanan neu sin hit beꞌi-naꞌi sin oras sin namnahan nmaten anbin baer ruman. Anbi peti in nanan amsaꞌ sin ntao kaꞌo Harun in teas ametos reꞌ unuꞌ feꞌe te natoor. Ma anmuiꞌ faut benaꞌ reꞌ Uisneno anpaek je he nruun In atoran reꞌ In nfee je neu kaꞌo Musa neno naan. Anpoin naꞌkon Pah Masir 30:1-6, 25:10-16, 16:33, Surat Sensus 17:8-10, Anpoin naꞌkon Pah Masir 25:16, Surat reꞌ Naretaꞌ Nafaniꞌ Raan Aꞌhonis 10:3-5 Anbi peti naan in toben, anmuiꞌ naan faut marunaꞌ fuaꞌ nua. Faut maruun ein naan nahuum on reꞌ Uisneno In ameput reꞌ maniniꞌ naꞌko sonaf neno tunan, reꞌ anhaken ma nfei sin niink ein mainuan he ntoeb naan peti naan, natuin bareꞌ naan nakriraꞌ Uisneno In rais kasian neu mansian. Mes oras ia, au ka ꞌmuiꞌ fa oras mainuan he uꞌuab ma ꞌtui sin tar namnuut anmatoom nok baerꞌ ein naan.* Tuis uab Yunani nak, Uisneno In ameput maniniꞌ naꞌko sonaf neno tunan anbi reꞌ ia, kaan ee ‘kerubim’. Uisneno In ameput naꞌko sonaf neno tunan biasa, sin nteek ee nak, ‘anggelos’. Mes sin ka maniin ein fa. Amkius Retaꞌ Ahun-hunut 3:24, ma Anpoin naꞌkon Pah Masir 25:18-22.
Sin nkikin ma nsusun bareꞌ anbi Uisneno In Tenar Onen naan, namneo on reꞌ naan. Rarit aꞌnaak rais pirsait sin anpoi-ntaman neno-neno anbi keꞌen naan in aꞌsiun he nanaob sin mepu anbi naan. Surat Sensus 18:2-6 Mes suma aꞌnaak rais pirsait Yahudi sin aꞌnaak kouꞌ goe es reꞌ he bole ntaam neu Uisneno In Keꞌen Akninuꞌ nneis-neisi. Mes in ka bole ntaam fa rafuꞌ-rafuꞌ. In suma bisa ntaam toon es ate, no goes. Onaim karu in ntaam, in ro he neik naaꞌ naꞌko muiꞌ fuaꞌ-turuꞌ, he nbisin Peti Rais Manbaꞌan naan in toben. Naaꞌ naan in sairt ii nak, maut he Uisneno ansaok nain aꞌnaak rais pirsait nok iin na sin saant ein ok-okeꞌ, maski sanat reꞌ sin nmoeꞌ sin naan, sin ka nakeo naan sin fa. Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 16:2-34
Uisneno anpaek In Asmaan Akninuꞌ he nmoeꞌ kit he tahiin tak, tai-enoꞌ naan anꞌekaꞌ ranan feꞌ he ttaam teu Keꞌen Akninuꞌ nneis-neis naan, in oetn ii nak, mansian ii ka bisa napein fa mainuan fa feꞌ he ntaam antea Uisneno In human ma In matan, oras atoran amnaaꞌ naan anpaek je feꞌ. Rasin reꞌ ia ok-okeꞌ anjarin aꞌtopeꞌ reꞌ Uisneno In Asmaan ee anpaek je, he nanoniꞌ kit reꞌ amonit oras ia. Unuꞌ feꞌ, hit beꞌi-naꞌi sin neik ein saaꞌ-saaꞌ reꞌ he nnonaꞌ ma nfee sin ma sin muiꞌt ein reꞌ he njarin fuaꞌ-turuꞌ neun aꞌnaak rais pirsait, he Uisneno ansaok ma nnoes nain sin sanat ma penu sin. Maski sin neikin fuaꞌ-turuꞌ mfaun on naan amsaꞌ, mes fuaꞌ-tuurꞌ ein naan ka bisa nakninuꞌ nain fa sin neek ein, ma ka naneuk nain fa sin tenab sanat anbi sin neek ein. 10 Onaim saaꞌ reꞌ sin nmoeꞌ je naan, suma natuin atoran rais pirsait ahaa. Anmuiꞌ atoran aprenat nak, sin ka bisa neuk fa ia, ma ka bisa niun fa ia. Anmuiꞌ atoran bian nak, sin ro he naniu sin tuak ein, ma nsaef sin baerꞌ ein natuin atoorn ii in romin. Te kaah, atoorn ein naan ok-okeꞌ, suma anꞌator mansian ii in aon aꞌpohon, ma ka bisa nꞌator fa in nekan. Maski on naan amsaꞌ, mes atoran naan, sin ro he nmoeꞌ ma nanaob ee piut, tar antea Uisneno ansenu ma nsekaꞌ nok atoran feꞌu.
11 Mes oras ia, anmuꞌi nrair Tuaf reꞌ Uisneno anbaꞌan anrair Je naꞌko unuꞌ. Tuaf reꞌ naan, es reꞌ Kristus. In neem anrair he njair hit aꞌnaak rais pirsait aꞌratas anneis-neisi, ma In nmoꞌe nrair rais reko neu kit. Tuis uab Yunani reꞌ reko nneis ji, sin ntuin am nak, “In nmoꞌe nrair rais reko neu kit.” Mes anmuiꞌ surat bian antein antuin am nak, “In nroim he nmoeꞌ rais reko neu kit.” In nanaob In meup goe, humaꞌ meseꞌ on reꞌ aꞌnaak rais pirsait amnaaꞌ ein, mes In nmepu nbi baer mepu reꞌ maꞌtaniꞌ nneis. In baer mepu naan, ka et fa pah-pinan, natuin bare naan ka mansian ii fa es reꞌ anmoꞌe. 12 Kristus antaam amsaꞌ neu Keꞌen Akninuꞌ nneis-neis reꞌ naan, he nbaiseun Uisneno on reꞌ aꞌnaak rais pirsait amnaaꞌ ein anmoeꞌ je toon es ate no goes. Oras In ntaam, In neik naaꞌ he nnonaꞌ ma nfee je neu Uisneno. Mes naaꞌ reꞌ naan aꞌtetaꞌ kuun. Kristus ka neik fa naaꞌ naꞌko muiꞌt ein sin naaꞌ ein. Naaꞌ reꞌ In neik je naan, es reꞌ In naaꞌ akuun, natuin In nmaet he njair fuaꞌ-turuꞌ neu kit. Mes Kristus antaam neik In naaꞌ no meesꞌ aah he nafetin kit naꞌko sanat tar antea nabar-baar.
13 Onaim Kristus In naaꞌ naan, batuur maꞌtaniꞌ nneis naꞌko naa muꞌit. Tatuin kaꞌo Musa sin atoran, tuaf asanat, sin nꞌoemetan, ma ka pantas fa he ntaman ma naꞌbesan neun Uisneno. Sin ro he nnaon neun aꞌnaak rais pirsait ee he ntaon fuaꞌ-turuꞌ, he fuaꞌ-turuꞌ naan in naaꞌ ee nakninuꞌ nafaniꞌ sin. Anmuiꞌ fuaꞌ-turuꞌ mfaun reꞌ npaek naaꞌ ꞌbibi, aiꞌ naa bijae. Anmuiꞌ atoran es amsaꞌ nak, karu tuaf anreoꞌ amates in nꞌoemetan nrair anbi Uisneno In human ma In matan. Karu tuaf naan anroim he nakninuꞌ nfain, aꞌnaak rais pirsait ro he nait auf nao naꞌko bijae tipuꞌ reꞌ feꞌ notu nrari. Rarit neik auf nao naan he nfui aꞌoemetas naan, he in nakninuꞌ nfain. Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 16:15-16, Surat Sensus 19:9,17-19
14 Onaim karu naa muiꞌt ii nakninuꞌ nain hit aok aꞌpohon in ꞌoemetan, anneis-neis Kristus In naaꞌ. Natuin In naaꞌ naan, nsoi nafetin anrair hit saant ein, ma nakninuꞌ nrair hit nekak nanan. Hit sanat reꞌ naan naꞌbataꞌ ma nbatis kit naꞌko Uisneno. Oras Kristus anmaet on naan ate, Uisneno In Asmanan reꞌ anmoin nabar-baar anturun ma nbaab Ee he In nnonaꞌ ma nfee In tuan ee neu Uisneno, nahuum on reꞌ muꞌit reꞌ njair fuaꞌ-turuꞌ reꞌ ka nmuiꞌ fa paap aanꞌ-aanꞌ es amsaꞌ. Onaim oras ia, hit bisa taꞌruriꞌ ma taꞌbees rek-reko teu Uisneno Amonit Abar-barat naan.
15 Kristus In naaꞌ ee es reꞌ maꞌtain reꞌuf, etun Uisneno anpaek Je, he nahakeꞌ rais manbaꞌan feꞌu nok areꞌ tuaf ein ok-okeꞌ reꞌ Uisneno noꞌen ma nnapen sin he njarin Iin na. Oras Kristus anmaet he nsoi nafetin sin, In nsaok naan hit beꞌi-naꞌi sin saant ein unꞌ-unuꞌ naan, oras Uisneno nahakeꞌ rais manbaꞌan amnaaꞌ naan. Nok rasi naan, sin bisa nmonin nabar-baran nok Uisneno.
16 Au ꞌpake ꞌtopeꞌ tuaf atoup pusaak, on reꞌ amaf es anmoeꞌ surat warisan he nfee pusaak neu in anah. Mes riꞌanaꞌ naan feꞌ napein mainuan he ntoup pusaak naan, karu in aamf ee nmaet. 17 Karu amaf naan anmoin feꞌ, riꞌanaꞌ naan ka bisa ntoup fa pusaak reꞌ in aamf ee nbaꞌan anrair je anbi surat warisan. 18 On naan amsaꞌ Uisneno In manbaꞌan ahunut reꞌ In nahaek ee nok hit beꞌi-naꞌi sin. Sin feꞌ napenin mainuan he bole ntoup saaꞌ reꞌ Uisneno anbaꞌan anrair je naan, karu es anmaet nahuun. Es naan ate, sin fuaꞌ-turuꞌ reꞌ anpaken naa muꞌit anjair bukti mnak, anmuiꞌ saaꞌ es, reꞌ anmate nrair. 19 Oras naan, kaꞌo Musa naꞌbuaꞌ hit beꞌi-naꞌi sin, he in natoon apreent ein ok-okeꞌ reꞌ matuꞌi et atoran reꞌ Uisneno nasaunt ee neu sin naan. Rarit kaꞌo Musa anroor bijae ma ꞌbibi, ma ntoroꞌ naaꞌ, rarit anseroꞌ nok oe. In anpaek kuuf meꞌe msaꞌ he nfuut hau noo taef. Rarit in nateep ee ntaam neu naaꞌ naan, he nbisin neu Uisneno In Tuis, ma neu too mfaun ein ok-okeꞌ. Tuis uab Yunani nak, hau noꞌon reꞌ ia, sin kaank ein ὕσσωπος (hyssopos). 20 Oras kaꞌo Musa anbisin naaꞌ naan, in naꞌuab am nak, “Naaꞌ reꞌ ia, anjair tanar nak, Uisneno nahakeꞌ rais manbaꞌan nok ki. Karu hi mmoeꞌ mituin In apreent ein ok-okeꞌ, In of anfee ki areꞌ saaꞌ-saaꞌ reꞌ In nbaꞌan nain sin naan ok-okeꞌ.” Anpoin naꞌkon Pah Masir 24:6-8 21 Kaꞌo Musa anbisin naaꞌ naan neu Tenar Onen amsaꞌ, ma neu areꞌ baerꞌ ein reꞌ anbin naan, reꞌ sin npaek sin he naꞌbesan Uisneno. Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 8:15 22 Tatuin Uisneno In atoran, haet areꞌ kanan rais ꞌoemeetn ein ok-okeꞌ, ro he takninuꞌ sin atpaek naaꞌ. Nok ranan naan, karu mansian ii nroim he kninuꞌ naꞌko sanat ate, ro he naaꞌ ii nsai. Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 17:11
23 Saaꞌ reꞌ au uretaꞌ anmatoom nok hit beꞌi-naꞌi sin Tenar Onen naan, naan sin njarin aꞌtopeꞌ, he hit bisa tahiin Uisneno In baer onen reꞌ batuur et sonaf neno tunan. Karu aꞌnaak rais pirsait amnaaꞌ sin antaman neun Tenar naan in nanan, he naꞌbesan neu Uisneno, sin ro he kninuꞌ ok-okeꞌ, npaek naa muꞌit reꞌ npaek je njair fuaꞌ-turuꞌ. Uisneno In baer onen anbi sonaf neno tunan ro he kninuꞌ msaꞌ. Mes ro he npaek naaꞌ fuaꞌ-turuꞌ reꞌ maꞌtaniꞌ nneis naꞌko naa muꞌit. 24 Keꞌen Akninuꞌ nneis-neis reꞌ Kristus antaam naan, ka keꞌen et Tenar Onen reꞌ mansian ii nmoeꞌ je fa. Fin Tenar anbi pah-pinan naan, suma ꞌtopeꞌ naꞌko Tenar reꞌ batuur. Mes Kristus antaam langsung neu sonaf neno tunan he npeis kit anbi Uisneno In human ma In matan. 25 Unuꞌ feꞌ, aꞌnaak rais pirsait sin aꞌnaak kouꞌ goe ro he ntaam nafan-fain toon-toon anbi Keꞌen Akninuꞌ nneis-neis naan, ma neik naa muꞌit he nnonaꞌ ma nfee je neu Uisneno. Mes Kristus ka on naan fa. In suma nperluu he ntaam no meesꞌ aah, neik In naaꞌ akuun. 26 Natuin karu In ro he ntaam toon-toon humaꞌ meseꞌ nok aꞌnaak rais pirsait amnaaꞌ ein naan, rasi ia in oetn ii nak, In ro he nmaet teni-teni, fani-fani, anmurai naꞌko oras pah-pinan anjair tar antea neno ia, henaꞌ In nnoes nain areꞌ tuaf ok-okeꞌ in saant ein. Mes In ka nmoeꞌ fa on naan. Fin in oors ii ntea te, In nmaet ma njair fuaꞌ-turuꞌ suma no meesꞌ aah, he nait inporin sanat reꞌ mansian ii nmoeꞌ sin. 27 Batuur een, mansian ii nmaet no meseꞌ. Rarit In neem ma nbaiseun Uisneno anbi In human ma In matan, he Uisneno anparikas. 28 On naan amsaꞌ Kristus. In nmaet nok ranan In nnonaꞌ ma nfee In tuan he njair fuaꞌ-turuꞌ no meesꞌ aah. Ma In of ankoen On anfain neem amsaꞌ. Mes In ka nꞌurus fa sanat antein, natuin In nasoup mepu nana goen. Mes reꞌ In of anꞌurus, es reꞌ In he nsoi nafetin neu areꞌ tuaf reꞌ nafnekan ma nharap neu Ne. Naiꞌ Yesaya 53:12

9:2 Anpoin naꞌkon Pah Masir 26:1-30, 25:23-40

9:3 Anpoin naꞌkon Pah Masir 26:31-33

9:4 Anpoin naꞌkon Pah Masir 30:1-6, 25:10-16, 16:33, Surat Sensus 17:8-10, Anpoin naꞌkon Pah Masir 25:16, Surat reꞌ Naretaꞌ Nafaniꞌ Raan Aꞌhonis 10:3-5

*9:5 Tuis uab Yunani nak, Uisneno In ameput maniniꞌ naꞌko sonaf neno tunan anbi reꞌ ia, kaan ee ‘kerubim’. Uisneno In ameput naꞌko sonaf neno tunan biasa, sin nteek ee nak, ‘anggelos’. Mes sin ka maniin ein fa. Amkius Retaꞌ Ahun-hunut 3:24, ma Anpoin naꞌkon Pah Masir 25:18-22.

9:6 Surat Sensus 18:2-6

9:7 Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 16:2-34

9:11 Tuis uab Yunani reꞌ reko nneis ji, sin ntuin am nak, “In nmoꞌe nrair rais reko neu kit.” Mes anmuiꞌ surat bian antein antuin am nak, “In nroim he nmoeꞌ rais reko neu kit.”

9:13 Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 16:15-16, Surat Sensus 19:9,17-19

9:19 Tuis uab Yunani nak, hau noꞌon reꞌ ia, sin kaank ein ὕσσωπος (hyssopos).

9:20 Anpoin naꞌkon Pah Masir 24:6-8

9:21 Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 8:15

9:22 Aꞌnaak Rais Pirsait ein sin Atoran 17:11

9:28 Naiꞌ Yesaya 53:12