12
Maria pakose haga Yesus dènge èi hèu mèngi
(Mateos 26:6-13, Markus 14:3-9)
Di èna lodꞌo ka, dꞌai lodꞌo kalela Paska, ka Yesus si mai hari asa rae Betania. Lasarus si pea ètu èèna. Nèngu ka dhu madhe, dhu Yesus pamamuri hari le. Hèia rèngu pananasu, sèna ka mèda none Yesus naꞌa-ninu dènge rèngu. Marta lalau mei. Aa Lasarus madhèdi naꞌa-ninu mei èci dènge Yesus. Hèia Maria nare èi hèu mèngi asli ca boto dhu kabꞌua. Ka na pasuti mi haga Yesus. Hèia na roso haga Yesus pake rèu kètu nèngu. Ka hèu mèngi ne pale-lème aaꞌi dꞌara èmu èèna.* Madhutu Alkitab lii Yunani, peka èi hèu mèngi ne, ‘nardos’, dhu uru èèna dhèu tao nèti amo aajꞌu hèu mèngi. Alkitab lii Idhonesia peka na, ‘narwastu’. Alkitab lii Yunani peka isi boto ne, ca ‘litra’, nuka tèlu ngasu dua nguru lèmi gram, ele boe dꞌai ca tenga liter. Lukas 7:37-38
Te ngaa ana madhutu Yesus èci, ngara na Yudas Iskariot, dhu èèna na pahie Yesus, kaꞌugu aku nèngu na, “Wee! Nga tao ka nèngu pahie boe èi hèu mèngi ne? Te kabꞌua na nuka sèmi gaji dhèu èci dꞌara ca tèu. Beꞌa risi pahie, sèna ka kabꞌua na pabagi mi dhèu unu aadꞌo sèra!” Alkitab lii Yunani peka kabꞌua èi hèu mèngi ne, tèlu ngasu ‘denari’. Ca denari èèna, sama sèmi gaji tuka ca lodꞌo. Aa te ngaa Yudas peka sèmi neꞌe ne lula boe nèti nèngu sue dhèu-dhèu unu aadꞌo. Te ngaa lula nèngu, dhèu manaꞌu. Nèngu ne dhu tèke doi Yesus si, te ngaa ae ka dhu huni nare nèti dꞌara kas.
Ka Yesus bꞌala, aku Nèngu na, “Hudꞌi laa bhèni ne tao sèmi neꞌe. Te nèngu dhu tèke èi hèu mèngi ne, sèna ka lalau ngiꞌu aae Jaꞌa ho ra padhane Jaꞌa. Dhèu unu aadꞌo dhu bera-bera dènge miu. Te ngaa Jaꞌa ne bèli-camèdꞌa aadꞌo heka ètu talora miu.” Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 15:11
Kètu agama sèra tenge jꞌara ho neo pamadhe Lasarus
Èle èèna, dhèu Yahudi ae ka dhu reꞌa, na, Yesus ètu rae Betania. Ka dhèu se mai neo rèdhi Ne, aa neo rèdhi Lasarus kahèi. Te rèngu tadèngi le, na, Yesus pamamuri hari le Lasarus nèti mamadhe. 10 Te ngaa kètu-kètu agama padhue ho neo pamadhe Lasarus. 11 Te dhèu Yahudi ae dhu tadèngi le lii palolo lula-nèti Lasarus ne, ka dhèu se parcaya Yesus. Rèngu se roꞌo heka nanene ama-ama dhèu Yahudi.
Lamatua Yesus maso asa dꞌara kota Yerusalem sama sèmi dhèu aae-dhèu kapai
(Mateos 21:1-11, Markus 11:1-11, Lukas 19:28-40)
12 Asa bèli èèna, dhèu ae dhu mai madhutu kalela Paska ètu kota Yerusalem, tadèngi, na, Yesus neo mai asa era neꞌe kahèi. 13 Ka lasi pare rèu palam ho pake soru mamai Yesus, sama sèmi Nèngu ne, dhèu aae-dhèu kapai. Hèia ra paꞌoo aaꞌi-aaꞌi ra, aku rèngu na,
Hosana! Jiꞌi koa-kio Ama Lamatua!
Te Lamatua pajꞌujꞌu dꞌara hua iia Na mi Dhèu Aae Israꞌel,
dhu nèti kolongara Lamatua!” Lii Sodꞌa Koa-Kio 118:26
14 Ka Yesus abhu badha keledꞌei èni ciꞌu, hèia Na manyaꞌe. Seꞌe se jꞌajꞌi nuka sèmi dhu suri tèke le ètu dꞌara Sasuri Mola-Mèci Ama Lamatua, na,
15 “Miu dhèu kota Yerusalem, baku madhaꞌu!
Miu dhèu kota ‘Sion’ se, ladhe ku asa nèi! Kota Sion, ngara leo nèti kota Yerusalem.
Te Dhèu Aae miu nuka mai nèi!
Nèngu mai manyaꞌe keledꞌei èni ciꞌu.” Sakaria 9:9
16 Lodꞌo èèna, ana madhutu Yesus reꞌa mèka sasoa nèti jꞌara seꞌe se. Te ngaa bèli-camèdꞌa, ropa Yesus mamuri hari nèti mamadhe Na, aa Ama Lamatua dedꞌe Ne padedha-dedha, rèngu heka sanèdꞌe jꞌara-jꞌara dhu suri tèke ètu dꞌara Sasuri Mola-Mèci lula-nèti Nèngu ne. Rèngu sanèdꞌe kahèi tatao dhèu ae se mi dedha Yesus.
17 Lodꞌo Yesus pamamuri hari Lasarus nèti mamadhe, hèia Na paroa ne kalua nèti roꞌa dhèu madhe èèna, abhu dhèu ae dhu sama-sama dènge Yesus. De limuri ne rèngu lolo palème lula-nèti ngaa dhu uru èèna rèngu rèdhi dènge musi madha ra. 18 Nèti èèna ka, ropa Yesus padètu dènge Yerusalem, dhèu ae mai soru Ne lula rèngu tadèngi le, na, Nèngu ka dhu tao tadha malaa èèna. 19 Ka dhèu-dhèu Parisi peka, na, “Peeh! Ladhe ku laa! Dhèu aaꞌi-aaꞌi ètu rai-haha ne, parai-oru ho neo madhutu Ne! Bèli-camèdꞌa èdhi ka dhu jꞌèra! Ladhe jꞌajꞌi ka sèmi èèna, èdhi tao tasamia hari?”
Pèri-pèri dhèu Yunani neo mai paraga dènge Yesus
20 Abhu dhèu Yunani pèri-pèri dhu mai asa kota Yerusalem palere-lere dènge dhèu leo, ho neo madhutu kalela Paska ètu èèna. Ètu èèna, rèngu neo pahaha iisi mi Ama Lamatua kahèi. 21 Hèia dhèu se mai paraga dènge Pelipus, dhu rae nèngu ka Betsaida ètu propensi Galilea. Ra manèngi, aku rèngu na, “Jiꞌi neo paraga dènge Yesus.”
22 Ka Pelipus laꞌe peka dènge Anderias. Hèia dua ra lasi peka dènge Yesus. 23-24 Ka Yesus peka dènge si, aku Nèngu na, “Lodꞌo Jaꞌa dꞌai kèna. Jaꞌa hudꞌi madhe ku, heka Ama Lamatua neo dedꞌe padedha-dedha Jaꞌa kèna. Tareꞌa sèmi èèna! Èdhi pakasame ku dènge hini èci. Ladhe èdhi sèle hini ca lamusi, na, hini ne ele iie uuru ku dènge jꞌara boho ètu dꞌara rai, heka na muri mai, hèia na hia hua-hela ae-ae kèna. Ladhe sèmi boe èèna, hini èèna cue dhoo-dhoo di. 25 Dhèu dhu pahae boe dadꞌèi Ama Lamatua, lula nèngu sue ae mamuri na ètu rai-haha ne, èèna na mamuri na ele iie dꞌara. Te ngaa dhèu dhu sadia tèke eele mamuri rai-haha na, bèli-camèdꞌa nèngu abhu mamuri dhu lèke dhu maꞌète boe. Mateos 10:39, 16:25, Markus 8:35, Lukas 9:24, 17:33 26 Dhèu dhu neo sabꞌa hia Jaꞌa, nèngu hudꞌi madhutu Jaꞌa taruu. Jaꞌa ètu mia, na, dhèu pajuu-paleha Jaꞌa ètu èèna kahèi. Te ladhe abhu dhèu dhu sabꞌa hia Jaꞌa, èèna na Ama Ku ètu sorga pakabꞌua nèngu.”
Lamatua Yesus peka mema lula-nèti mamadhe Na
27 Yesus tuhu hari lii padhai Na, peka na, “Dꞌara Jaꞌa susa titu kèna. Te ngaa Jaꞌa neo peka ngaa hari? Jaꞌa hudꞌi manèngi ku, peka na, ‘Ama! Patabuli Jaꞌa, sèna ka Jaꞌa baku madhe ku dꞌara lai-lai ne,’ do? Bisa boe! Jaꞌa manèngi boe sèmi èèna, lula Nèngu pua Jaꞌa mai sèna ka madhe. 28 De dhu Jaꞌa manèngi ka, ‘Ama. Hudꞌi laa Jaꞌa madhutu dadꞌèi Ama Ku, sèna ka dhèu aaꞌi-aaꞌi dedꞌe padedha-dedha kolongara Ama.’ ”
Hèia lii èci nèti dedha-liru peka na, “Jaꞌa dedꞌe padedha-dedha le kolongara Jaꞌa. Aa Jaꞌa neo dedꞌe padedha-dedha hari kolongara Jaꞌa.”
29 Ka dhèu ae dhu titu ètu sèra sa, tadèngi lii neꞌe kahèi, hèia ra peka na, “Ira ii! Dꞌoro nga!”
Cahagꞌe hari peka na, “Aadꞌo! Ana pajuu Lamatua èci nèti sorga padhai lii dènge Ne.”
30 Te ngaa Yesus padhai lii dènge rèngu, aku Nèngu na, “Lii deo na, lii hia miu, hia boe Jaꞌa. 31 Limuri ne, dhèu ètu rai-haha ne hudꞌi lasi asa madha Ama Lamatua, sèna ka Na pamaꞌète lii langu rèngu. Lamatua neo babège eele kahèi Dhèu Bhelu dhu paredha ètu rai-haha ne. 32 Ladhe dhèu dedꞌe ka Jaꞌa ètu ajꞌu palolo-palèbha, pe Jaꞌa ère kore dhèu aaꞌi-aaꞌi, sèna ka ra parcaya Jaꞌa.” 33 (Na padhai lii sèmi neꞌe, ho peka jꞌara mamadhe Na.)
34 Ka dhèu ètu sèra karèi, aku rèngu na, “Jiꞌi tadèngi ngèdhi le nèti atora Lamatua, dhu peka na, èèna na Kristus mamuri taruu. Kristus dènge Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa, èci èèna ka, do? De, nga tao ka Èu peka na, ‘Bèli-camèdꞌa dhèu neo pacaꞌe Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa èèna ètu ajꞌu palolo-palèbha?’ Te Nèngu ne, cee?” Lii Sodꞌa Koa-Kio 110:4, Yesaya 9:6, Yeskial 37:25, Daniel 7:14
35 Hèia Yesus dhaa, na, “Nèbhu heka saraa Jaꞌa, dꞌelo heka miu. De lodꞌo Jaꞌa dènge miu era, miu hudꞌi mamuri mola ku, sèna ka bhabhelu-katubꞌa baku hutu nare saraa dhu ètu dꞌara miu. Te dhèu dhu kako ètu dꞌara maroga, neꞌa boe laꞌe asa mia. 36 Lodꞌo saraa Jaꞌa ne era, miu hudꞌi parcaya ku Jaꞌa, sèna ka miu jꞌajꞌi mi dhèu dhu mamuri ètu dꞌara saraa, ho meꞌa, na, miu neo lami mia.”
Ropa Yesus padhai lii nare, hèia laꞌe tèke eele dhèu seꞌe, sèna ka Nèngu mesa-mesa na.
Dhèu Yahudi roꞌo boe parcaya Lamatua Yesus
37 Masi ka Yesus tao le tadha malaa ae-ae ètu madha dhèu ae, te ngaa roꞌo boe parcaya Ne. 38 Neꞌe ne palèke dènge lii Yesaya, ca dhèu nèti lii padhai Lamatua, dhu suri peka na,
“Lamatua! Abhu boe dhèu dhu parcaya lii padhai jiꞌi!
Te masi ka Lamatua padꞌelo le koasa,
te ngaa dhèu sèra ladhe rèdhi boe ngaa-ngaa!” Yesaya 53:1
39 Nèti èèna ka, limuri ne dhèu Yahudi cahagꞌe parcaya boe Lamatua, lèke sèmi dhu Yesaya suri tèke ètu era leo dꞌara sasuri na, peka na,
40 “Ama Lamatua pabèdhu le dꞌara ra,
sèna ka baku rèdhi ngaa-ngaa.
Na soro tèke dꞌara ra adhu sèmi hadhu,
sèna ka baku reꞌa mèu.
Soro tèke si sèmi èèna,
sèna ka baku ra lèpa tenge Jaꞌa,
aa Jaꞌa tao boe pabeꞌa si.” Yesaya 6:10
41 Yesaya peka sèmi neꞌe, lula nèdhi le dadedha Yesus, ka na lole mema lula-nèti Yesus ne.
42 Masi ka sèmi èèna, te ngaa abhu kahèi dhèu ae dhu parcaya Yesus. Mesa boe dhèu biasa di, te abhu kahèi ama-ama dhèu Yahudi dhu parcaya Ne. Te ngaa rèngu mangaku boe Yesus ètu madha dhèu ae, lula ra madhaꞌu, mage dhèu Parisi babège eele si nèti dꞌara èmu sabajꞌa ra. 43 Ama-ama Yahudi se pusi-pahae boe ho Lamatua koa si, lula rèngu dꞌèi risi abhu koa-kadꞌiri nèti dhèu rai-haha.
Lii Holo-Nori Lamatua Yesus padꞌelo tatao dhèu
44 Ka Yesus padhai lii dènge lii mèdhu, aku Nèngu na, “Dhèu dhu parcaya Jaꞌa, nèngu parcaya boe Jaꞌa mesa ku, te ngaa nèngu parcaya kahèi Dhèu dhu pua Jaꞌa mai. 45 Te dhèu dhu ladhe nèdhi Jaꞌa, na, nèngu ladhe nèdhi kahèi Dhèu dhu pua-paleha Jaꞌa. 46 Jaꞌa mai sèna ka jꞌajꞌi nuka sèmi saraa ètu rai-haha ne. Ho hudꞌi laa dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu parcaya Jaꞌa mamuri boe ètu dꞌara maroga. 47 Ladhe abhu dhèu dhu nanene Lii Holo-Nori Jaꞌa, te ngaa madhutu boe, na, Jaꞌa pamaꞌète boe hahuku na. Te mamai Jaꞌa asa rai-haha ne, neo boe pamaꞌète hahuku dhèu, te ngaa Jaꞌa neo patabuli si nèti koasa sasala-sasigo ra. 48 Te ngaa dhèu aaꞌi-aaꞌi dhu tule eele Jaꞌa, aa dꞌèi boe sèmi Lii Holo-Nori Jaꞌa, pe na paraga dènge hakim. Te dꞌai èle rai-haha ne, Lii Holo-Nori dhu Jaꞌa lole kèdhi sèra, ka dhu pamaꞌète hahuku mi dedha rèngu èci-èci. 49 Lula Jaꞌa dhae padhai lii kèdhi mèka pake kolongara Jaꞌa mesa ku. Te ngaa Jaꞌa padhai lii kèti kolongara Ama Ku ètu sorga. Te Nèngu ka dhu pua Jaꞌa. Aa Nèngu ka dhu paredha Jaꞌa, sèna ka Jaꞌa padhai lii ngaa. 50 Jaꞌa keꞌa kahèi, na, lii paredha Na hia mamuri dhu lèke dhu maꞌète boe. Nèti èèna ka, lii padhai Jaꞌa madhutu mola-mola ngaa dhu Ama Ku pua Jaꞌa padhai lii.”

*12:3 Madhutu Alkitab lii Yunani, peka èi hèu mèngi ne, ‘nardos’, dhu uru èèna dhèu tao nèti amo aajꞌu hèu mèngi. Alkitab lii Idhonesia peka na, ‘narwastu’. Alkitab lii Yunani peka isi boto ne, ca ‘litra’, nuka tèlu ngasu dua nguru lèmi gram, ele boe dꞌai ca tenga liter.

12:3 Lukas 7:37-38

12:5 Alkitab lii Yunani peka kabꞌua èi hèu mèngi ne, tèlu ngasu ‘denari’. Ca denari èèna, sama sèmi gaji tuka ca lodꞌo.

12:8 Lole Hari Jꞌara-jꞌara Mamuri 15:11

12:13 Lii Sodꞌa Koa-Kio 118:26

12:15 Kota Sion, ngara leo nèti kota Yerusalem.

12:15 Sakaria 9:9

12:25 Mateos 10:39, 16:25, Markus 8:35, Lukas 9:24, 17:33

12:34 Lii Sodꞌa Koa-Kio 110:4, Yesaya 9:6, Yeskial 37:25, Daniel 7:14

12:38 Yesaya 53:1

12:40 Yesaya 6:10