5
Rèngu pèku, ka abhu iꞌa ae-ae
(Mateos 4:18-22, Markus 1:16-20)
Ca tèka, Yesus ajꞌa dhèu ètu sebhe dano Galilea.* Alkitab lii Yunani peka na, ‘ètu sebhe dano Genesaret.’ Ngara leo nèti dano Genesaret, nuka dano Galilea. Dhèu ae mai sèna ka neo nanene Lii Holo-Nori Ama Lamatua. Rèngu mai toke ra kalibhu rare Yesus. Padètu dènge era èèna, abhu dhèu dhu pamèu pèku ra ètu dedha nebhe. Ka Yesus nèdhi koha dua bua dhu panahu ètu era èèna. Cue nèti koha se, unu Simon. Èle ka, Yesus caꞌe asa dedha koha ne, ka Na manèngi sèna ka Simon tobꞌe asa era marèma ciki. Hèia Na madhèdi ho ajꞌa dhèu ae sèra. Mateos 13:1-2, Markus 3:9-10, 4:1
Ajꞌa nare, hèia Na padhai lii dènge Simon, peka na, “Simon! Padedha hari ku asa dꞌara marèma, ho core pèku laꞌa. Te èèna na miu abhu iꞌa ae.”
Ka Simon dhaa, peka na, “Te ngaa, Ama. Jiꞌi sabꞌa dꞌai madhe dꞌara camèdꞌa kateme kèna, te abhu boe ciꞌu sa hèi! Te ngaa lula Ama ku peka le sèmi èèna, jaꞌa madhutu! Jaꞌa papuru sèku.” Yohanis 21:3 Hèia ra papuru pèku. Ropa ra neo ère pacaꞌe hari, reꞌa boe na pèku ne dhu pènu dènge iꞌa, ka mulai mae. Yohanis 21:6 Hèia Simon rodhe angalai na ètu koha leo sèra, ho mai bara rèngu ère pèku. Ka ra daꞌu iꞌa tao asa dꞌara koha, toke koha dua bua se pènu dènge iꞌa, ka oe cène. 8-10 Angalai Simon se, nuka Yakobis dènge Yohanis, ana nèti Sabadeus, ètu era èèna kahèi. Rèngu se malaa, lula ra abhu iꞌa ae titu kèna. Ropa Simon Petrus ladhe nèdhi ngaa dhu jꞌajꞌi ne, hèia na patitu dènge ka, kètu urutuu na ètu madha Yesus, hèia na peka, “Jaꞌa ne, ca dhèu dhu ue le sasala ae-ae. De beꞌa risi, Lamatua padètu ia ka dènge jaꞌa.” Simon, do Petrus, do Simon Petrus, ngara nèti ca dhèu di.
Te ngaa Yesus dhaa, peka na, “Simon! Pangee ia ka jꞌara neꞌe, te Jaꞌa neo pake miu se. Miu tema le tenge iꞌa. Te ngaa deo neꞌe ne, Jaꞌa ajꞌa miu sèna ka tenge dhèu ho madhutu Jaꞌa.”
11 Èle ka, rèngu nuni dènge ka koha ra asa dedha nebhe. Ka lasi tèke eele ka ngaa-ngaa ra aaꞌi-aaꞌi, lasi madhutu Yesus.
Lamatua Yesus puri-paꞌèle ca dhèu dhu pèdꞌa kusta
(Mateos 8:1-4, Markus 1:40-45)
12 Ètu rae èci, Yesus paraga dènge ca dhèu dhu ngiꞌu na pènu dènge èi papèdꞌa kusta. Ropa dhèu ne nèdhi Yesus, ka laꞌe patitu kètu urutuu na, aa na pacudꞌu dꞌai rai. Hèia na lii, aku nèngu na, “Ama! Sue ku jaꞌa laa! Te jaꞌa keꞌa, na, Ama bisa puri-paꞌèle papèdꞌa jaꞌa ne, sèna ka dhèu madenge ia ka dènge jaꞌa. Sadꞌi Ama moꞌo.”
13 Ka Yesus jꞌole kacui-aai Na ho gꞌagꞌe ne. Aa Na peka, “Jaꞌa koꞌo! Èu èle dènge kèna!” Ropa Na padhai lii nare, èi papèdꞌa dhèu ne èle dènge. 14 Hèia Yesus pasanèdꞌe ne, peka na, “Baku bhèlu, ee! Èu èle le, te ngaa baku peka dènge dhèu èci sa! Èu hudꞌi madhutu uuru ku paredha baki Musa. De lamu asa ama agama, ho na parisa ngiꞌu èu, sèna ka neꞌa èi papèdꞌa ne èle tareꞌa, do dhae. Èle èèna na, èu hia mèdha èci sèmi tadha makasi, sèna ka dhèu aaꞌi-aaꞌi reꞌa, èu ne èle tareꞌa le nèti papèdꞌa.” Atora nèti Ama-ama Agama 14:1-32
15 Masi ka Yesus kai, te ngaa lii lolo nèti koasa Na, pale-lème nèti dhèu èci asa èci dꞌai mia-mia. Ka dhèu mai sèmi tao cèci sa, ho ra nanene Na ajꞌa-nori. Hèia Na puri-paꞌèle dhèu ae nèti rupa-rupa èi papèdꞌa ra. 16 Te ngaa catèka-catèka, Yesus dꞌèi kahèi patalele iisi, ho laꞌe manèngi-mangajꞌi asa era dhu kaliu.
Lamatua Yesus paꞌèle dhèu karuku èci
(Mateos 9:1-8, Markus 2:1-12)
17 Ca lodꞌo, Yesus ajꞌa dhèu ètu dꞌara èmu cue. Lodꞌo èèna, abhu kahèi dhèu nèti partei agama Parisi, dènge pèri-pèri mese agama, mai ho nanene lii padhai Na. Dhèu se mai nèti rae-rae ètu propensi Galilea, propensi Yudea, dènge kota Yerusalem. Ama Lamatua hia Yesus koasa, sèna ka paꞌèle dhèu-dhèu pèdꞌa. 18-19 Lodꞌo èèna, dhèu pèri-pèri dedꞌe rèti dhèu karuku èci ètu dedha karadꞌa. Rèngu tenge-tenge jꞌara, sèna ka Yesus puri-paꞌèle ne. Te ngaa ètu dꞌara èmu ne, dhèu sèmi tao cacèci sa, ka rèngu bisa boe pasuki asa dꞌara. Nèti èèna ka, ra dedꞌe dhèu ne asa kolo èmu. Rare dedha, ka ra bèdi eele rèu èmu, sèna ka tao roꞌa, ho dulu dhèu karuku ne dènge karadꞌa kateme asa haha laꞌe. Ra dulu dhèu neꞌe asa talora aae dhèu ae-ae se, lèke mola-mola ètu madha Yesus. 20 Ropa nèdhi sèmi èèna, hèia Yesus neꞌa, na, rèngu se parcaya, na, Nèngu bisa paꞌèle angalai ra nèti karuku na. Ka Na lii dènge dhèu karuku ne, aku Nèngu na, “Ana, ee! Jaꞌa saku pamèu le sasala èu.”
21 Ropa tadèngi Yesus padhai lii sèmi èèna, ka dhèu Parisi dènge mese agama sèra, pakarèi, na, “Eeh! Dhoka Ama Lamatua dhu dènge hak di, ho saku eele sasala-sasigo dhèu. Cee ka Nèngu ne, ka Na tao iisi Na nuka sèmi Ama Lamatua! Neꞌe ne paꞌele iie kolongara Lamatua!”
22 Te ngaa Yesus dhu neꞌa dꞌai dꞌara rèngu. Hèia Na peka, “Nga tao ka miu se ngee, na, Jaꞌa ne padhai lii paꞌele iie kolongara Lamatua? 23-24 Jaꞌa ne Dhèu Rai-haha Tareꞌa-reꞌa. Aa Jaꞌa ne dènge hak kahèi, ho abho sasala-sasigo dhèu. Ladhe Jaꞌa lii dènge dhèu karuku ne, ‘Jaꞌa abho le sasala èu,’ miu mèdhi boe koasa Jaꞌa ètu rai-haha ne. Te ngaa ladhe Jaꞌa peka na, ‘Kèdꞌi ka! Dedꞌe karadꞌa èu, ho lèpa ka.’ Ladhe nèngu kèdꞌi dènge ka, na, miu heka mèdhi koasa Jaꞌa. Nèti èèna ka, Jaꞌa neo puri-paꞌèle dhèu karuku ne, sèna ka miu meꞌa, na, Jaꞌa dènge hak ho abho sasala-sasigo dhèu.”
Ka Na piku asa dhèu karuku ne, aa lii, peka na, “Titu ka! Dedꞌe karadꞌa èu, ho lèpa ka!”
25 Cagꞌagꞌa laa, dhèu ne kèdꞌi titu ètu madha dhèu ae sèra, ka kèpe nare karadꞌa na. Hèia na lèpa ka dènge koa-kio kolongara Ama Lamatua. 26 Rèdhi sèmi èèna, ka dhèu aaꞌi-aaꞌi se malaa. Ka ra dedꞌe padedha-dedha kolongara Ama Lamatua, peka na, “Lamatua kapai risi eele! Deo neꞌe ne, èdhi tèdhi le dènge musi madha èdhi unu ti, tadha malaa dhu kapai!”
Lamatua Yesus paroa Lewi ho madhutu Ne
(Mateos 9:9-13, Markus 2:13-17)
27 Nèbhu boe ka Yesus kalua nèti dꞌara èmu, hèia ladhe nèdhi dhèu roro bea ca dhèu, dhu madhèdi ètu era roro doi bea. Ngara dhèu ne, Lewi. Ngara leo Lewi nuka, Mateos. Ka Yesus peka dènge ne, “Mai ka madhutu Jaꞌa!” 28 Ropa tadèngi lii paroa ne, hèia Lewi kèdꞌi dènge ka, tèke eele aaꞌi-aaꞌi sèra, laꞌe madhutu Yesus.
29 Èle ka, Lewi tao tatao kapai ètu èmu na, ka na nèru Yesus. Aa na nèru kahèi angalai na dhèu roro bea sèra, dènge tamu-tamu dhu leo ho lasi raꞌa-rinu. 30 Te ngaa pèri-pèri dhèu nèti partei agama Parisi, dènge mese-mese agama, kaꞌuu-kamuki mi ana madhutu Yesus, aku rèngu na, “Tasamia ka miu miꞌa-minu paꞌèci dènge dhèu dhu laku boe, nuka dhèu roro bea, dènge dhèu karehe sèra? Dhèu beꞌa bisa boe paꞌèci dènge dhèu sèmi sèra sa!” Lukas 15:1-2
31 Ka Yesus lii dènge rèngu, peka na, “Dhèu pèdꞌa parluu dote-matarii. Te ngaa dhu pèdꞌa boe, parluu boe. 32 Mamai Jaꞌa ne, ho lalau-laloꞌo dhèu karehe sèra. Te ngaa Jaꞌa mai boe ho uri dhèu dhu ngee na, ngiꞌu ra mola le.”
Mese-mese agama pasisu dènge Lamatua Yesus lula jꞌara-jꞌara puasa
(Mateos 9:14-17, Markus 2:18-22)
33 Hèia dhèu nèti partei agama Parisi dènge mese-mese agama kaꞌugu mi Yesus, peka na, “Sèmi neꞌe, Ama! Ana madhutu Yohanis tuka sarani dhèu, rèngu tema puasa dènge sabajꞌa. Ana-ana madhutu dhèu Parisi sèmi èèna kahèi. Te ngaa tasamia ka, ana madhutu Ama sèra, loe boe dènge raꞌa-rinu? Rèngu se reꞌa boe puasa, do?”
34 Ka Na dhaa pake lii pakasame, aku Nèngu na, “Miu meꞌa le, ladhe dhèu tao pesta kabꞌi, dhèu-dhèu dhu ra nèru sèra, bisa boe puasa, te ngaa raꞌa toke bècu. Ladhe mone dhu kabꞌi èèna, dènge rèngu era, tatu rèngu raꞌa palere aaꞌi-aaꞌi ra. 35 Te ngaa ropa dhèu leo rai rèti mone dhu kabꞌi ne, hèia angalai na susa, heka ra puasa kèna.”
36 Hèia Yesus padhai lii pakasame èci hari, peka na, “Abhu mèka dhèu dhu rare bèla hiu caꞌèta, ho kalape mi kodho dhui dhu mae. Te ladhe base kodho ne, bèla hiu dhu kalape laꞌa èèna karuku, na kodho ne asa mae aae. 37-38 Sèmi èèna kahèi, dhua dhu heka rèti nèti kapua, dhèu bhori boe asa sabha dhui. Te aadꞌo na, sabha madhore eele, aa dhua èèna soli soo-soo asa rai laꞌe. De dhua dhu hiu, hudꞌi bhori ku asa dꞌara sabha hiu.§ Madhutu lii Yunani uru sèra peka na, “èi anggor dhu hiu, baku soli asa dꞌara tas kaꞌuri dhui, sèna ka baku mae ho bhori eele.” [Sèmi èèna ka, Yesus ajꞌa si, peka na, lii ajꞌa Na dhu hiu bisa boe pabꞌali dènge lii ajꞌa dhu dhui nèti dhèu Parisi.] 39 Dhèu dhu rinu rèdhi le èi anggor dhui, dꞌèi boe rinu dhu hiu. Te dhu reꞌa na, ‘Èi anggor dhu kee risi nuka èi anggor dhui!’ ”

*5:1 Alkitab lii Yunani peka na, ‘ètu sebhe dano Genesaret.’ Ngara leo nèti dano Genesaret, nuka dano Galilea.

5:3 Mateos 13:1-2, Markus 3:9-10, 4:1

5:5 Yohanis 21:3

5:6 Yohanis 21:6

5:8-10 Simon, do Petrus, do Simon Petrus, ngara nèti ca dhèu di.

5:14 Atora nèti Ama-ama Agama 14:1-32

5:27 Ngara leo Lewi nuka, Mateos.

5:30 Lukas 15:1-2

§5:37-38 Madhutu lii Yunani uru sèra peka na, “èi anggor dhu hiu, baku soli asa dꞌara tas kaꞌuri dhui, sèna ka baku mae ho bhori eele.”