26
Matua ulunna to Yahudi ma'pattuju la umpopepatei Puang Yesus
26:1-5
Mrk. 14:1-2; Luk. 22:1-2; Yoh. 11:45-53
Tappana puha asam natula' Puang Yesus ingganna indo pepa'guhuam, iya ma'kadam lako passikolanna naua: “Umba susi puha taissanna' pada-pada la dua bengi ham anna lambi' oi allo Kalappasam.* allo Kalappasam: indo si diuaam Paskahillaam basa Indonesia. Allo eta too napakahoa' to Yahudi indo wattunna nalappasam Puang Allataala nene to naponene dio mai kasabuasam dio Mesir (Täss. 12). Wattu eta too Kao to disangai Änä' Mentolino la dibehoä' tama pala' limanna to la umpateiä' yabo kaju sitambem.”
Wattu eta siam too duka' anna ma'hempunni ingganna kapala sando sola-sola matua ulunna to Yahudi dio banuanna sando too' isanga Kayafas. Sipattuju-tuju umpeä lalam aka la ussakka membuni Puang Yesus anna la napopepatei. Sapo' nauai: “Tä' la tapasipatuia' allo kasalle, indana kende'i passikallaam illaam botto.”
Puang Yesus natolloi minnä'-minnä' masuli' mesa baine
26:6-13
Mrk. 14:3-9; Yoh. 12:1-8
Tappana dioi tondä' Betania Puang Yesus illaam banuanna Simon indo to dolengam yolona, iya sulem mesa baine umbaba mesa buli-buli mapindäm kessi minnä'-minnä' bubanau' si masulli' allinna. Mahassanni mangngande Puang Yesus, iya le'ba'um indo baine lako ampe'na anna natolloianni ulunna indo minnä'-minnä'na tanda pa'pakasallena. Tappana naita passikolanna Puang Yesus pa'palakoanna indo baine, iya silelem keaha' aka illaam penabanna naua: “Aka oom ia duka' gunana minnä'-minnä' masulli' dikatoa-toai bäbä? Aka indo kela nabalu'um inde dio minnä'-minnä'na ma'pateem masuli'na anna natabanni to mase-mase, la mapia leko' ia.”
10 Sapo' nalosa Puang Yesus tama penabanna indo passikolanna nasuhum naua: “Akanna umpasalakoa' inde baine? Päbäi mammi napateem. Aka inde napateem, mesa pa'pogausam mapia lako kaleku. 11 Aka to mase-mase ia la sola-sola liukoa', sapo' Kao-kao tä'kia' la sola liu. 12 Aka inde natolloiä' minnä'-minnä'na temo, napogau' loppo'um ia indo la dipogau' ke dilamummä'. 13 Setongam-tonganna, umba-umba naongei Kaheba Katilallasam dipa'pakahebaam, etam too duka' la dipotulasam pa'pogausanna inde baine anna mala dikilalai liu.”
Yudas umpeä lalam la umbalu' Puang Yesus
26:14-16
Mrk. 14:10-11; Luk. 22:3-6
14 Puhai ia too, deem mesa to tihekem sapulo dua passikolanna Puang Yesus isanga Yudas Iskariot le'ba' umpellambi'i kapala sando, 15 anna nauai: “Sanaka la umbeennä' ke kupamoloikoa' la ussakka Puang Yesus?” Iya natimba'im naua: “La kibeengko tallu pulo doi' peha'.” Iya nahekemmi anna mane nabeem. 16 Napahandu'um eta too umpeä liu lalam Yudas la umbalu' Puang Yesus.
Puang Yesus sola passikolanna umpengkilalai allo Kalappasam
26:17-25
Mrk. 14:12-21; Luk. 22:7-14, 21-23; Yoh. 13:21-30
17 Illaam pa'pahandusanna allo kasalle Hoti Tä' Diboloi Bibi' Hoti, sulem passikolanna Puang Yesus umpellambi'i anna nauai: “La umbakam ngei umpatokaangko kinande indo si diande ke umpengkilalai tau allo Kalappasam?”
18 Iya nauam Puang Yesus: “Le'ba'koa' libam kota Yerusalem anna umpellambi'ia' indo mesa solata anna muuaannia': ‘Naua Tuangguhu: la lambi'um wattunna indo to puha napa'tantu Puang Allataala diona kaleku. Dadi illaam banuammu la kiongei sola-sola passikolangku umpengkilalai allo Kalappasam.’ ” 19 Iya le'ba'um duka' indo passikolanna libam Yerusalem anna napalakoi pada indo nauaam Puang Yesus lambi' umpatoka kinande indo si diande illaam allo Kalappasam.
20 Tappana bengi, iya mangngandem Puang Yesus sola-sola indo sapulo dua passikolanna. 21 Mahassanni mangngande, iya nauam Puang Yesus: “Setongam-tonganna, deem mesa solamua' illaam inde alla'-alla'taa' la umbalu'ä'.”
22 Iya sangngim masussa siaham penabanna anna sibala'-bala'i mekutana lako Puang Yesus naua: “Takao mammaka kao, Tuam?”
23 Natimba' Puang Yesus naua: “Iai too kupasola unduho hoti dokko lojam-lojam, iya iam too la umbalu'ä'. 24 Abana hi tia Kao to disangai Änä' Mentolino inna la mateä', umba susi puha tisuha' illaam Battakada Debata. Sapo' tä' deem pada satilaka lako indo to umbalu'ä'. Mala leko'um ia kela tä'um ia didadiam!”
25 Iya nauam duka' Yudas indo to la umbalu' Puang Yesus: “Takao mammaka kao, Tuangguhu?”
Natimba' Puang Yesus naua: “Iya pasaluim too penaba o!”
Pa'tosabeam sanda maseho
26:26-30
Mrk. 14:22-25; Luk. 22:15-20; 1Kor. 11:23-25
26 Mahassanni mangngande, iya mualam mesa hoti Puang Yesus anna nakuhhu'i sumanga' längäm Puang Allataala mane napiä'-piä'i anna nabeenni lako passikolanna napasindum naua: “Iam too inde baleku, alaia' ammu andei.”
27 Puhai, mualam mesa ihusam kessi anggur anna nakuhhu'i sumanga' mane nabeem oi lako passikolanna anna nauai: “Ihu'ia' indee, 28 aka iam too inde hahaku la dipatitollo la umpomannassa pa'dandianna Puang Allataala lako buda hupatau anna mala naampunniam dosana. 29 Sapo' kuuaangkoa' tentomai: tä'mä' Kao deem la muihu' pole anggur sampe lambi' wattunna la muihu'ä' anggur bakahu sola-solakia' illaam kapahentaanna Ambeku.”
30 Puhai, iya umpenaniammi mesa pampujiam, mane le'ba'i la längäm Tanete Zaitun.
Natula' loppo' Puang Yesus diona la nabahoi Petrus
26:31-35
Mrk. 14:26-31; Luk. 22:31-34; Yoh. 13:36-38
31 Iya umpatahhu'um tula'na Puang Yesus lako passikolanna naua: “Illaam inde bengi la le'ba'koa' umpelleiä' aka deem tisuha' illaam Battakada Debata naua:
‘La kupatei to ma'kambi'na
anna ingganna dombana la tisembu' lao.’ Za. 13:7.
32 Sapo' maka' too dipatibangommä' sule, la kupendioloikoa' lako Galilea.”
33 Iya tappa ma'kada Petrus naua: “Moi la le'ba' asam solaku napelleiko aka indo kadadiam la uhhuako, inna tä' sia kao deem la kupelleiko.”
34 Natimba' Puang Yesus naua: “Setongam-tonganna, illaam inde bengi tä'pi la moni mäne' anna pentallummä' umbahoi.”
35 Iya naua oom Petrus: “Toko moiä' kao la dipatei solaki', tala kubahoiko!” Anna susi siam duka' tula'na ingganna solana Petrus.
Puang Yesus ma'sambajam illaam mesa ongeam isanga Getsemani
26:36-46
Mrk. 14:32-42; Luk. 22:39-46
36 Puhai ia too, iya le'ba'um Puang Yesus sola passikolanna lu lako mesa ongeam isanga Getsemani. Dioi, muuaammi passikolanna: “Okko'ungkoa' too eta inde angku laopa eta lako pa'sambajam.” 37 Iya umbabaim Petrus sola indo to dua änä'na Zebedeus napasola. indo to dua änä'na Zebedeus: Yakobus anna Yohanes diuaam. Batai 4:21 anna 10:2. Wattu eta too tä' deem pada samasussa anna husa' penabanna Puang Yesus nasi'dim. 38 Nasuhum naua lako indo passikolanna to napasola: “Masussa si'da-si'da penabangku kusi'dim, angga' la mateä'. Tohhongkoa' too eta inde, sapo' tä'koa' la lembe.”
39 Iya mentudendem saidi' anna untapposanni kalena dokko litä', anna ma'sambajanni naua: “O Ambe', kela mala anna muäläi illaam mai kaleku inde kamasussaam kupendudum. Sapo' la pa'elo'mu dadi, taia la pa'elo'ku.”
40 Puhai ma'sambajam, iya ma'pasulem lako indo tallu passikolanna sapo' mamma'i hi nalambi'. Iya ma'kadam lako Petrus naua: “Tä' siangka tiko isanga la umbela umpasolaiä' moi podo satette'um! 41 Majagakoa' ammu pa'sambajam indana napa'sändä'ikoa' setam. Aka abana hi tia mohäe penabammua' la umpalako kamaloloam, sapo' napomalammakoa' sipa' hupataummu.”
42 Puhai umpa'tula'i passikolanna, iya le'ba' pole oom kapenduanna ma'sambajam naua: “O Ambe', maka' abana inna la kuoloi inde kamasussaam anna lalam tä'um la mala kusalai, iya pa'elo'mum too isanga la dadi.”
43 Puhai, ma'pasule oom sule, iya nalambi' mamma' oo sule aka nataloi sugali'um matanna. 44 Iya le'ba' pole oom sule ma'sambajam kapentallunna, nasulei umba susi indo issi sambajanna ingngena'.
45 Tappana ma'pasule lako passikolanna, iya nauam: “Mamma' liupokoa' isanga? Tä' liupokoka' tiko malube! Petua'ia' tentomai lambi'um wattunna Kao to disangai Änä' Mentolino la dibehoä' tama pala' limanna to madosa. 46 Bangommokoa' anta laoa'. Petua'ia' diom mai indo to la umpopesakkaä'!”
Puang Yesus disakka
26:47-56
Mrk. 14:43-50; Luk. 22:47-53; Yoh. 18:1-11
47 Mahassampi ma'tula' Puang Yesus, iya sule ham Yudas indo to tihekem duka' sapulo dua passikolanna Puang Yesus umpasola tau bu'dä' sanda pa'dam sola bose, nasua kapala sando anna matua ulunna to Yahudi. 48 Indo Yudas to umbalu'i, puham untula' loppo' tanda lako indo to napasola naua: “Iai too kuudum, iam too la ussakkaa'.” 49 Sulena Yudas tappa umpellambi'i Puang Yesus anna nauai: “O Tuangguhu!” Anna mane muudum Puang Yesus.
50 Sapo' ma'kada Puang Yesus naua: “O solaku, aka untungka sule?”§ O solaku, aka untungka sule?: illaam basa Yunani mala duka' kalembasanna naua: O solaku, palakom indo maelo' umpogau'.
Iya le'ba' siaham lako indo tau buda anna ussakkai Puang Yesus. 51 Sapo' deem mesa solana Puang Yesus ussintä' pa'danna anna umbattai mesa sabua'na sando too', iya mäläi talinganna. 52 Naua siaham Puang Yesus: “Daa! Patamai sule banuanna pa'dammu! Aka menna-menna umpopanaka pa'dam, pa'dampi duka' muandei. 53 Ussanga haka' tiko tä' la mala kupelau längäm Ambeku yabo suhuga anna napatuhungannä' la'bi sapulo dua tuntunganna sohodadu malaika' napamoloiä' kela kupahalluanni? 54 Sapo' maka' la kupateem, iya tä' la sule lako indo puha tisuha' illaam Battakada Debata diona abana hi tia inna la dadi inde kadadiam temo.”
55 Anna mane naua Puang Yesus lako indo tau buda: “Ussangaa' isanga pehampo'ä' anna sulekoa' sanda pa'dam sanda bose la ussakkaä'? Kusanga allo-alloä' muokko' illaam Banua Debata ma'pa'guhu anna tä' di ussakkaä'. 56 Sapo' abana hi tia la susi anna mala sule lako indo puha nasuha' nabi illaam Battakada Debata.”
Puhai, iya sikalumpa'um lao ingganna indo passikolanna napellei.
Puang Yesus dio olona to si mahhotto' illaam peadasam
26:57-68
Mrk. 14:53-65; Luk. 22:54-55, 63-71; Yoh. 18:12-14, 19-24
57 Tappana disakka Puang Yesus, iya dipasolam lako banuanna sando too' isanga Kayafas. Eta too mahassam ma'hempum to ullatta' Pepaondonganna Musa sola matua ulunna to Yahudi. 58 Iya natuhu' kalamba'um Petrus sule lako bihim pa'hanteanna sando too'. Sulei lako, iya tahhu'um tama anna muokko'i sola to unjagai Banua Debata, aka maelo' la napengngissanni aka la dadi lako kalena Puang Yesus.
59 Iya umpalilimmi tangnga' kapala sando sola ingganna solana to tihekem duka' To Mahhotto'na to Yahudi la umpeängam tuntungam su'be' Puang Yesus anna nadakasam pa'posanga-sanga anna mala dipatei. 60 Moinna anna budam tau sisolom-solom le'ba' lako olo mendadi sa'bi tatappa', sapo' tä' punala deem la siundu'-undu' kadanna la nasuhungam mala dipatei Puang Yesus. Ma'katampasanna le'ba' lako olo dua tau 61 anna nauai: “Puha kihingngi inde tau naua: ‘Mala kukadakeam inde Banua Debata, sapo' la tallungngallo mandi kuolaam ungkähäi anna ke'de'um sule.’ ”
62 Iya ke'de'um siaham sando too' anna ungkutanai Puang Yesus naua: “Tä' liu siam isanga la untimba'i inde lako pa'pahapa'na tau?” 63 Sapo' mengkamma' mandi Puang Yesus.
Iya ma'kada pole oom indo sando too' naua: “Pa'pindaipoko Puang Allataala Debata tubo ke abanai iko si'dam indo To dilanti' la mepasalama', battu diua Änä'na Puang Allataala!”
64 Natimba' Puang Yesus naua: “Ikom ma'kale muuai. Sapo' kuuaangkoa' duka' tentomai: illaam allo la taoloinna la muitakoa' Änä' Mentolino, battu diua Kao, la muokko' dio tandai kananna To Handam Kuasa anna la suleä' sule umpehhondoi gabum yabo langi'!”** Dan. 7:13.
65 Iya tappa umpessepäsam siaham pohebana sando too' aka keaha' anna nauai: “Tahingnginna' untelle Puang Allataala. Akapi gunana la umpeä liukia' sa'bi? Aka uhhingngi asammia' kadanna inde dio tau untelle Puang Allataala! 66 Dadi maakaa' iko susi pikkihammu?”
Pada-pada mentimba' naua: “Abana sihatam la dipatei aka kasalaam!”
67 Iya deemmi sanaka-naka tau untikkudui lindona, deem piha undänggu'i, anna deem toi ussapu'i matanna Puang Yesus napasindum natampilim 68 anna nauai: “O To dilanti' la mepasalama', pentopaipi menna untappai limako?”
Petrus umbahoi Puang Yesus
26:69-75
Mrk. 14:66-72; Luk. 22:56-62; Yoh. 18:15-18, 25-27
69 Wattu eta too mahassampi duka' dio pa'hanteam Petrus, iya sulem mesa sabua' baine anna ungkutanai Petrus naua: “Iko duka' mesa to si sola liu indo Yesus to Galilea, le'?”
70 Sapo' tappa ma'baho Petrus dio olona ingganna tau eta too naua: “Tä' kuissam kalembasanna itim tula'mu!”
71 Mane le'ba'i lako ba'ba bala pa'hanteam. Dioi, naita pole oom mesa sabua' baine, iya nauam indo baine lako to dio heem eta too: “Inde dio tau abana solana Yesus indo to Nazaret.”
72 Iya ma'baho oom Petrus sampe ma'pinda. Anna mane naua: “Tä' si'da-si'da kuissam tau ia too.”
73 Tä' masäe, iya sangngim nauam indo to ke'de'-ke'de' dio ampe'na Petrus: “Mannassa anna solanako aka susi liua' loeam tula'mu.” 74 Iya ma'pindam pole' Petrus naua: “Naitaä' Debata, kela kuissanni indo tau!”
Ia sia teppu'na dio pudu'na Petrus tula'na, iya moni siaham mäne'. 75 Tappa nakilalaim pole' Petrus indo pa'tula'na Puang Yesus naua: “Tä'pi la moni mäne' anna pentallummä' umbahoi.” Iya le'ba' siaham Petrus lako sulibam anna ma'pase'go'i sumahho.

*26:2: allo Kalappasam: indo si diuaam Paskahillaam basa Indonesia. Allo eta too napakahoa' to Yahudi indo wattunna nalappasam Puang Allataala nene to naponene dio mai kasabuasam dio Mesir (Täss. 12).

26:31: Za. 13:7.

26:37: indo to dua änä'na Zebedeus: Yakobus anna Yohanes diuaam. Batai 4:21 anna 10:2.

§26:50: O solaku, aka untungka sule?: illaam basa Yunani mala duka' kalembasanna naua: O solaku, palakom indo maelo' umpogau'.

**26:64: Dan. 7:13.