16
Timotius tavondi Paulus ai
Paulus muno Silas yanya ije no munijo Derbe, umba yanya akato ije no munijo Listra. Vatano panave Yesus aije inta no no naije, apa tame mirati Timotius. Apa akoya mamo vatano Yahudi wemirati manave Yesus ai to, weramu apa ajaya pamo vatano Yunani. Arakovo wanave Yesus aije nanawirati una no Listra muno Ikonium wo Timotius umaso aenamo vatano anuga ngko dave pije. Paulus beker indamu Timotius tavondi awa unanui anya umaso rai. Weramu Paulus aemeno vatano Yahudi mansai weti po ratantona pare, “Vatan tenambe wo Timotius aen opamo be sunative jewen weye aja pamo Yunanije pa. Weti syo augav, weamo vatano Yahudi una no munijo kaijinta wonayo wo aranivi.” Maisyare omai ti, Paulus po Timotius augav be sunative rati, umba po augav awa unanui anya rai kobe. Muno wo nyovara wao umawe raugav, namirati Yesus apa arakovo po matutire muno akari wo anugano Amisye maugav no Yerusalem wo awa ayao patimuge ratoe rai. Umba usisa wuje munijo we raita tetebe, wo nyovara wao ama ananyao raugaje vatane mansai indamu ubeta rai. Maisyare omai ti, anugano Amisye awa anave ntubai mbambunin. Muno masyote ranteter vatano wanave Yesus ai awa wanuije miridi nseo.
Paulus nikimarive po vatano Makedonia inta aen
Anawayo Vambunine mamo mo Paulus muno apa arakove maorai indamu vemo usisa wo Ayao Kovo Yesus ravov no propinsi Asia rai jinya. Maisyare omai ti, Paulusa pe wanya no propinsi Galatia muno Perigia obo rai. Arono unanta mararai no Misia ama anone rai, ubeker ware usisa no propinsi Bitinia rai, weramu Anawayo Vambunine, wemirati Yesus po raugaje mai, Mo mamayaro usisa rai ramu. Maisyare omai ti, wo Misia raron bayave yara wanawadi kobe ti wuruta no munijo Troas. (Nai Troas umaso risyirati Lukas ritavondi arakovo Paulus ai apa unanui anya rai.)
Ama namanoe Amisye po ana inta rarorono Paulus ai no apa nikimarije rai. Paulus po vatano Makedonia inta aen nande te no amun, panatambe nande ai pare, “Wasaemeno reansai! Wade kai no reama munijo Makedonia so rai!” 10 Paulus apa nikimarive umaso raena jewen, umba seo po raura kakavimbe reansai. Weti reamo apa nikimarije ratantona reamare ama ine mamo Amisye po reansawain indamu reamo Ayao Kovo Yesus ravovo vatano Makedonia mansai. Weti reamanatatayaube indamu reanta no Makedonia.
Lidia manave Yesus ai
11 Reamo Troas rapaya wansea nyomano ngkayune rai, umba reamanawadi wanta no nupatimugo Samotrake. Siman akato reanta no munijo Neapolis. 12 Umba reamanya wande no munijo Pilipi. Pilipi umaso mamo pemerinta Roma mo raijar, ntami no Makedonia ama distrik manasyine rai. Reana no naije masyote inta yai.
13 Arono masyoto sambaya nande, reamusya no munije umaso ama akiri reanta no mana ama tuga rai weye reamare veravo vatano Yahudi inta wanunugambe no naije indamu ube sambayambe. Reamo wanya inta mansaen wanugan no naije, weti reamaje wantantuna reamayao nanto mansai. 14 Wanya inta no no naije ama tame mirati Lidia, ama munije mirati Tiatira. Lidia umaso mamo mo ansuno raimano nsintair ramavun no munijo Pilipi, ansune umaso ama mangke nseo rave. Muno Lidia omamo vatano mo Amisye asyaniv. Masyoto sambaya umaso Amisye po Lidia ranuga rausiso indamu mo Paulus apa ayao raugasyo ntami ranuga rai ti manave rai. 15 Weti reamo Lidia muno ama yavaruga maugasya kuvuni mana rai. Ukuvunija jewen, umba Lidia mo reansawain indamu reansisa ama yavare rai. Mare, “Arakove, weapo rinaen syanave Yesus ai tugaive to. Weti syare wade watantuna reansatavon no reama yavaruga rati.” Maisyare omaisy, mo reansantitidi weti reantavondi rai.
Paulus muno Silas yausiso no tanoano makova rai
16 Masyote inta reanta wambe sambayambe akato no mana ama tuga umawe, naije reananta wanya inta rai. Wanya umaso mamo vatane wo raijaro arove ti manapatambe mansai. Omamo anawayo kakaije nsiso no ranuga rai, weti ana indati nande no masyoto rijate mamo mo raen wusyimbeve. Weti vatane wo doije veano wanya umaso ravae indamu mo ana indati nande maije raura kakavimbe mansai. Umba mo doije umaso raunanto ama akarijo wo raijaro arove mansai jakato weti awa doije manui. 17 Wanya umaso munanto Paulusa pe reansarijat mare, “Vatano nanawiso wanapatambe Amisyo Titi Rave ai! Ude no naiso indamu wo Amisye apa unanuije rarorono wasai indamu wade Po wasapaya kakaije rai.” 18 Masyote yanteter wanya umaso nggwain tutir. Paulus opamo po raraniv damu mamaisye ramu, anuga nseo majeve. Weti masyote inta arono wanya umaso nggwain akato, Paulus sakinav po raeravakare, umba po anawayo kakaijo no rai raura nanto pare, “Syo Yesus Kristus apa tame veano nawatan. Nyusyo wanya so raora!” Naije kobe anawayo kakaije umaso muje.
19 Weramu vatano wo wanya umaso raijaro arove ti manapatambe mansai uparijo Paulusa pe Silasa pe yai, weye wanya umaso mo doije raugavo mai jakatoe ramu. Maisyare omai ti, wo Paulusa pe Silasa pe yaijar wo yaugaveta no munije umaso ama yasyine rai indamu vatano ube akarive munijo we rai wo mangke raugaje yai. 20-21 Arono wo yaugaveta no vatano ube akarive mansamun, wo raura ware, “Vatane so nanayamo vatano Yahudi. Yo ayao aruriate raugav ije muno yo wansanuga raugabe ti wama ana wandaene nsosobe, weti arare akoe ntipu wama munije so rai. Aya ananyao mamo mamaisyo wama ananyao Roma raije ramu, weti vemo wamavakananto rai jinya, yara wamo rawatambe.”
22 Umba vatano wanui utavondi wanaikebe Paulus muno Silas yai. Muno vatano ube akarive munijo namije rai wo naite inta matutir inda wo aya ansuno yo rave rakanunundi yanasine raora umba wo yanepato mangkebe. 23 Wo kaipate ko yaija jewen, umba wo yatugar siso no tanoano makova rai. Umba wo naito po tanoano makova ramane atutir ware, “Nyo yaman kobe rave yo!” 24 Naite umaso po awa ayaowe raraniv, weti po Paulus muno Silas yaugave isisa inyo no tanoano makova ama uga rai, po yajo rausiso aitamu rai.
25 Namane yasyin Paulus muno Silas ibe sambayambe muno ikinyo ransyerane rai indamu yo Amisye ararimbe. Vatano kai umakova tavono naije wo yanaun. 26 Kavuratawe inda mungkijo akoe inta ravari. Weti tanoano makova ama arurije ntutar bintabo. Naije kobe unsanda mpapaya taune amave muno wai besijo ransawa vatano umakova mansai mpapaya ti ntaopon. 27 Naito po tanoano makova umaso ramane pamo ami maomon ti niki. Weramu arono mungkije nande, paparo ai ti seo. Po unsanda raenamo mpapaya tenambe, weti po ratantona pare, “Aro! Somaisyamo vatano umakova unanajibe tenambe to!” Weti po apa omake rapatin pare po raveano taune aubaisy. 28 Weramu Paulusa po awaino akoeve pare, “Vemo nyo naubaisy inya! Rean tenambe tawana so.”
29 Umba naite umaso po vatane inta awain po yawainye raugavere. Umba naite umaso pavave siso no Paulusa pe Silasa pe imakova raije rai. Beaje no yamun, jani dave ti tutar. 30 Po yaugave uje umba po yanajo pare, “Injae, animaisye mirati syo rave indamu Amisye po rinapaya ayao kakaije rai?”
31 Umba Paulusa pe Silasa pe yo raura akananto naite umaso ai yare, “Nyanave Yesus Kristus ai, muno nya yavaruga mautan tenambe, weamo Amisye po wasapaya ayao kakaije rai tenambe.” 32 Umba yo Ayao Kovo Yesus raura kakavimbe naite umaso ai muno apa yavaruga mansai tenambe. 33 Namane yasyino naije, naite umaso po yaugav po aya paro ranepate raomar. Muno naije kobe Paulus muno Silas yo naite umaso pe apa yavaruga nawe maugasya kuvuni mana rai tenambe. 34 Umba naite umaso po yaugave usea no apa yavare rai, po anaisye raunande yo raisy. Muno wepe apa yavaruga nawe mananibe weye wanave Amisye ai to.
35 Siman awatan ngkov, akarijo munije umaso wo naite inta matutir indamu wuruta wo raura naito po tanoano makova ramane umawe ai ware, “Nyo vatane jirume wato yapaya makova rai kai.” 36 Weti naite umaso po raura nanto Paulus ai pare, “Soamo akarijo munije so awa ayao maje indamu risapaya. Weti ipusya ramu ita kai. Amisye tuna risautan.”
37 Weramu Paulus po raura nanto naite mansai pare, “Vatane wato wo ririnsanepato vatano wanui mansamune rai muno wo ririnsatugaro soowabe siso no tanoano makova so rai! Weramu wo ririnsanajo kobe ratije ramu, yara wo mangkeye raugaje rinsai vayave! Mamaisye ramu, weye ririmamo vatano Roma nanai ririm.* Ananyao Roma no taiso: Ranivara naite wo vatano Roma inta aijar weye wo ratantona ware po ana ngkakai rave to, weamo vemo wo anepat bayave nora, yara akarijo po ayao mamaisye rapatimu po vatano napije anajobe apa ana daveye rai wusyimbe rati. Veanimaibe ware wo ririnsauguje maninimbe vayaveare somaisy? Ririmamo rimonaya! Weti taune ude rave indamu wo ririnsaneme raijar, wea umba wo ririnsapaya!”
38 Weti naite wakata, wo Paulus apa ayao umaso raura akato no akarijo munije umawe mansai. Akarije udaniv ware Paulusa pe nanayamo vatano Roma nanaya, weti ujaniv. 39 Umba akarijo munije umaso ude wo Paulusa pe Silasa pe yaneme raijar muno wo yaugave uje tanoano makova raora. Ware, “Vemo iparijo reansai jinya! Yara ita kai, ipo munije so rapaya vayave.” 40 Weti Paulus muno Silas yo tanoano makova rapaya. Umba yirija no Lidia ama yavare rai, yo arakovo wanave Yesus aije maen no naije. Yo ayao inta raura mansai indamu manuga mbambunin. Umba yusya munije umaso raora kobe.

*16:37 Ananyao Roma no taiso: Ranivara naite wo vatano Roma inta aijar weye wo ratantona ware po ana ngkakai rave to, weamo vemo wo anepat bayave nora, yara akarijo po ayao mamaisye rapatimu po vatano napije anajobe apa ana daveye rai wusyimbe rati.